“اما آنها که در دلشان میل به باطل است، به سبب فتنه جویى از متشابهات پیروى می‌کنند، در حالى که تأویل آن را جز خداى و راسخان در علم (آنان که قدم در دانش استوار کردهاند) نمى دانند.آنان می گویند ما بدان ایمان آوردیم؛ تمامى از جانب پروردگار ماست. و …
“این از خبرهاى غیب است که به تو وحى مى فرستیم ؛ تو نزد آنها نبودى هنگامى که تصمیم مى گرفتند و نقشه مى کشیدند و مكر مى كردند”(ذلِکَ مِنْ أَنْباءِ الْغَیْبِ نُوحیهِ إِلَیْکَ وَ ما کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ أَجْمَعُوا أَمْرَهُمْ وَ هُمْ یَمْکُرُون)١. علمى كه براى بشر،پنهان است،علم غيب …
“مسلما در آفرینش آسمانها و زمین و آمد و شد شب و روز، نشانه های (روشنی) برای صاحبان خرد و عقل است، همانها که خدا را در حال ایستادن و نشستن و آنگاه که بر پهلو خوابیده اند یاد می کنند و در اسرار آفرینش آسمانها و زمین می اندیشند و می گویند …
“البته كسانى كه پيش از اين به آنها علم داده شده است، هرگاه آيات الاهى بر آنها تلاوت مى شود،به خاک می افتند و سجده می‌کنند و می‌گویند: پروردگار ما منزه است زیرا وعده هایش قطعاً انجام شدنی است”١؛اولين ره آورد علم براى اهل علم واقعى،خضوع در برابر خالق و عبوديت …
“خداوند طالوت را به عنوان زمامدار براى شما برگزیده و علم و قدرت جسمى او را افزون نموده است”(إنّ اللَّه قد بعث لكم طالوت ملكاً و زاده بسطة فى العلم و الجسم)١.خداوند دو ويژگى علم و قدرت را شرط زمامدارى طالوت بر مردم تعيين نموده كه بدون اين دو،زمامدار،مشروعيتى ندارد:نخست،علم، براى آن كه …
“گفت: من از او بهترم! مرا از آتش آفریده ای و او را از گل !”١؛ اين سخن شيطان بود كه از روى غرور،خود را از آدم برتر مى دانست و حاضر به تمكين فرمان الاهى نشد و لذا رانده و رجيم شد.غرور بزرگ ترين آفتى است كه عالمان را تهديد …
“سزاوار نیست كه همه مؤمنان (به جهاد) رهسپار شوند؛ پس چرا از هر گروهى از ایشان ، دستهاى كوچ نمىكنند تا در دین فقیه و عالم شوند و هنگامى كه به سوى قوم خویشباز گشتند، آنان را بیم دهند تا شاید آنان (از گناه و طغیان) حذر كنند”١.اين آيه صراحتاً …
“با آن كه در دل به آن يقين داشتند، اما از روى ستم و برترى جويى انكارش كردند؛ پس بنگر كه فرجام تبهكاران چگونه است؟!”( وَجَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ ظُلْماً وَ عُلُوًّا فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ)١.كافى نيست ،علمى به دست آورى، بايد به علمت،عامل باشى.قرآن مى فرمايد:آنها علم …
“سوگند به نفْس انسان و آن كس كه آن را سامان داد ؛ سپس خطا كارى و پرهيزگارى اش را به آن، الهام كرد”(وَ نَفْسٍ وَ مَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقْوَاهَا)١؛يعنى خداوند با آفرينش جان آدمى،در نهاد او دانشى نهاد كه بتواند راه صلاح را از راه گناه،بشناسد و …
“خداوند شما را از شكم مادرانتان بيرون آورد در حالى‌كه هيچ چيز نمى‌دانستيد؛ و براى شما گوش و چشم ها ودل ها قرار داد، شايد شما شكرگزارى نمائيد”(وَ اللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَيْئاً وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ)١.چشم و گوش و عقل،ابزارهاى شناخت …
شاخه هاى علم بسيار است،آموختن كدام علم براى انسان و سرنوشتش،اولويت دارد؟ پاسخ به اين پرسش ، دانش سودرسان و علم نافع است.علمى نافع است كه به “رشد” او يارى رساند چنانكه موسى خواست،علمى به او بياموزد كه موجب رشد او شود(هل اتّبعك على ان تعلّمن مما علّمت به رشداً)١؛علمى نافع است …
“آن كس را كه خدا بخواهد هدايتش كند،سينه او را براى پذيرش اسلام،فراخ مى نمايد و سعه صدرش مى بخشد (فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلام)١؛ هنگامى كه اين آيه نازل شد، یاران پیامبر(ص) از ایشان در مورد این آیه توضیح خواستند. ایشان در پاسخ فرمودند:آن،نورى است که خدا آن …
“آیا من اجازه دارم از تو پیروى كنم تا از آنچه به تو تعلیم داده شده و مایه رشد وصلاح من است به من بیاموزى؟!”(هل اتّبعك على ان تعلّمن مما علّمت رشداً)١؛اين سخن موسى است به خضر،وقتى كه از او خواست معلم او باشد و از آنچه فرا گرفته است …
“پس اگر نمي دانيد از آگاهان بپرسيد”(فَاسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ)١؛اين دستور دانشجوئى و دانش آموزى از عالمان است براى همه كسانى كه مطالبى را نمى دانند و بايد نزد استاد روند و بياموزند! وقتى قرآن تاكيد مى نمايد كه دانا با نادان و عالم با جاهل برابر …
“بگو: آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذکّر (اين حقيقت)می شوند!”(قل هل یستوی الذین یعلمون والذین لا یعلمون إنّما یتذکر اولوا الالباب)١.هركه از عقل،بهره اى دارد،ارزش علم را مى شناسد و عالم را با غير عالم و دانايان را با نادانان ، يكسان …
