دخت آفتاب، فاطمه زهرا(س) جليس دعا و مناجات بود. نزد آن نادره هستى،هيچ چيز همچون دعا و راز و نياز با خدا،بزرگ نمى نمود.روزی رسول اکرم(ص) رو به دخت دلبند خویش کرد و با توجه به مشکلات مادی و نیازهای ضروری زندگی او فرمود: دخترم! آیا دوست داری دعایی به تو بیاموزم که هیچ کس آن را نمی خواند مگر آنکه خواسته های او تحقق می یابد؟ زهرای عزیز بی درنگ پاسخ داد:” پدرجان! چنین دعایی از دنیا و آنچه که در آن است، نزد من محبوب تر است”١.روزی دیگر پس از رحلت پيامبراكرم(ص) که زنان بنی هاشم براي عزاداری در منزل آن حضرت اجتماع كرده بودند، شنيد مى خواهند به رسم جاهليت از افتخارات خود بگويند؛ رو به آنها کرد و با سخنی کوتاه، بلندای بصیرت خویش را نسبت به دعا در پیشگاه پروردگار نمایان ساخت و فرمود:”دست از شمارش افتخارات و صفات بردارید و به دعا و راز و نیاز بپردازید”٢.امام حسن(ع)مادر خود را دید که تمام طول شب همواره لب به دعا گشوده است و تنها برای برادران و خواهران ایمانی و همسایگان طلب رحمت و مغفرت و اجابت می کند. رو به او کرده گفت:مادرجان! چگونه است که هرگز برای خودت دعا نمی کنی؟حضرت پاسخ داد:نخست همسایه سپس خانه خود!”٣…
سلمان نقل مى كند كه حضرت زهرا(س) تعدادي از خرماهايي كه حوریان بهشتی برايش آورده بودند به من هديه نمودند. در راه با هر گروهی از اصحاب که ملاقات می کردم می گفت: چه عطر دلنشینی؟ آیا مشک ناب با خود داری؟ هنگام افطار از آنها خوردم، بدون هسته بود.چون داستان را براي آن حضرت بیان کردم، با تبسّم فرمود:این خرمای معطر بهشتی از درختی است که برای یکی از دعاهای من كه آن را از پدرم آموختم، خلق شده و آن اين دعاست:”به نام خدای نور، به نام خدایی که به هر چیز می گوید باش، مى شود. به نام خدایی که چشم ها و نگاه های پنهان و راز سینه ها را می داند. به نام خدایی که نور را از نور آفرید، به نام خدایی که به نیکی یاد شود، آنکه نور را به اندازه اى معين بر کوه طور نازل کرد، در نوشته ای بر پیامبری عظیم”(بسم اللّه النّور، بسم اللّه الذی یقول للشيئ کن فیکون، بسم اللّه الذی یعلم خائنة الاعین وما تخفى الصدور، بسم اللّه الذی خلق النّورَ من النّور، بسم اللّه الذی هو بالمعروفِ مذکور، بسم اللّه الذی انزل النّور علی الطور بَقَدرٍ مَقدور فی کتاب مسطور علی نبیٍ محبور)٤.
آن حضرت براي هريك از روز هاي هفته دعاى ويژه اى داشت كه در كتب دعا موجود است. علاوه بر آن هماره به روز مبارک جمعه و ساعات پایان و هنگام غروب آفتاب آن توجه داشت و با خدا راز و نياز داشت و مى گفت پدرم در باره جمعه می فرمود:” در روز جمعه ساعتی است که هر خواسته خیر و نیکویی در آن ساعت به اجابت می رسد؛پرسیدم: یا رسول اللّه کدام ساعت است؟فرمود: آنگاه که نصف قرص خورشید در افق پنهان شود”٥. آن حضرت پس از جنگ احد، هر پنجشنبه، بر سر قبر حمزه سیدالشهداء به دعا و مناجات می پرداخت و یا به هنگام فشار غاصبان و ستمگران چون آنان را تهدید به نفرین کرد تا شوی عزیز خود، اميرمومنان(ع) را از چنگال ددمنشانه آنها رها سازد، مرقد مطهر رسول خدا (ص)را برگزید و فرمود: ای سلمان! آنان قصد جان علی را دارند و من در شهادت او نمی توانم صبر کنم و صبرم تمام شده است، مرا به حال خود بگذار تا کنار قبر پدرم بروم، موهایم را پریشان سازم و گریبان چاک کنم و به درگاه خدا ناله سر دهم…”٦
اسماء بنت عمیس، همسر جعفر طیّار گوید در لحظه های پایانی عمر حضرت زهرا(س)متوجه آن بزرگ زنان عالم بودم. او ابتدا غسل کرد، سپس لباس ها را عوض نمود، آنگاه در خانه مشغول مناجات و راز و نیاز با خدای خود شد. جلو رفتم، آن حضرت را دیدم که رو به قبله نشسته است و دستها را به سوی آسمان برآورده، چنین دعا می کند:” پروردگارا! اى مولای من! به حق کسانی که آنان را ـ به پیامبری ـ برگزیدی و به سرشک دیدگان دو فرزندم ـ حسن و حسین ـ در فراق من، از تو می خواهم گناهکاران شیعیان من و شیعیان فرزندان مرا ببخشایی”٧.رسول خدا(ص)می فرمود:”در روز قیامت از سوی پروردگار ندا می رسد ای فاطمه! هرچه می خواهی از من درخواست کن تا به تو عطا کنم و تو را خرسند نمایم.دخترم عرض می کند:” خدایا! تو امید من و بالاتر از امید من هستی، از تو می خواهم که دوستان من و دوستان خاندان مرا به آتش دوزخ عذاب نکنی”٨.از آن حضرت دعاها و مناجات هايي به يادگار مانده كه در كتب دعا موجود است كه از جمله آنها مناجات قانعين مى باشد:”اللَّهُمَّ قَنِّعْنِي بِمَا رَزَقْتَنِي وَ اسْتُرْنِي وَ عَافِنِي أَبَداً مَا أَبْقَيْتَنِي وَ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي إِذَا تَوَفَّيْتَنِي اللَّهُمَّ لَا تُعْيِنِي فِي طَلَبِ مَا لَمْ تُقَدِّرْ لِي وَ مَا قَدَّرْتَهُ عَلَيَّ فَاجْعَلْهُ مُيَسَّراً سَهْلًا اللَّهُمَّ كَافِ عَنِّي وَالِدَيَّ وَ كُلَّ مَنْ لَهُ نِعْمَةٌ عَلَيَّ خَيْرَ مُكَافَاةٍ اللَّهُمَّ فَرِّغْنِي لِمَا خَلَقْتَنِي لَهُ وَ لَا تَشْغَلْنِي بِمَا تَكَفَّلْتَ لِي بِهِ وَ لَا تُعَذِّبْنِي وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُكَ وَ لَا تَحْرِمْنِي وَ أَنَا أَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ ذَلِّلْ نَفْسِي وَ عَظِّمْ شَأْنَكَ فِي نَفْسِي وَ أَلْهِمْنِي طَاعَتَكَ وَ الْعَمَلَ بِمَا يُرْضِيكَ وَ التَّجَنُّبَ لِمَا يُسْخِطُكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ”٩.
—————
١.بحارالانوار٤٠٤/٩٢-٤٠٥. ٢.صدوق،خصال١٥٩/٢. ٣. علل الشرايع١٨٣/١. ٤.مهج الدعوات/٧. ٥.معانی الاخبار/١١٣-١١٤. ٦.کافی٢٣٨/٨. ٧.ذخائر العقبی١٩٦/١. ٨.بیت الاحزان/٢٧. ٩. بحارالانوار٤٠٦/٩٢.