از آنجایی که تاریخ به عنوان مادر علوم انسانی مطرح مى شود؛ تاثیرگذاری آن بیشتر است لذا راستی و درستی فرایند تاریخ‌نگاری اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است؛ اما چگونه می‌توان به تاریخ اعتماد کرد؟ شاید تاریخ را براساس اغراض و اهداف شخصی تحریف کرده باشند؛ شاید روایت‌هایی که ما در تاریخ می‌خوانیم تماما جعلی باشند؟ شاید مورخان تاریخ را برای خوشامد قدرت‌ها و حاکمان نگارش کرده باشند؟ چگونه می‌توان سره را از ناسره شناخت و چگونه می‌توان ایمان پیدا کرد که سندسازی‌ها بنیان روایت تاریخی را تشکیل نداده باشد؟ روایات؛ اسناد و مدارک تاریخی همگی شواهد و مداركى هستند که به راحتی قابل تحریف و انکار هستند. امروز سندسازی پدیده‌ای رایج در مسایل سیاسی و امنیتی کشورهای کوچک و بزرگ است که در حوزه تاریخ از قضا می‌تواند با دست و دل بازی بیشتری کاربرد داشته باشد.سوال اين است كه:وقتی تحریف و دروغ به معاصر‌ترین نگارش‌های تاریخی راه یافته است؛ آیا بازهم می‌توان به تاریخ اعتماد کرد؟
اصولا تاریخ از مقوله علوم انسانی است و اعتبار حوزه علوم انسانی، نسبی است؛ البته صرف نسبی بودن اعتبار علمی علوم انسانی را از بین نمی‌برد و مى توان با روش علمى از نقائص و كاستى هاى آن كاست.این روز‌ها كه حوزه‌های مختلف علوم انسانی مصرف عام پیداکرده و از قالب زبان تخصصی خارج شده و در رسانه ها به زبان عامه مردم بیان می‌شود، تاثیر آن گسترده تر شده است. کشورهای توسعه یافته به امر تاریخ‌نگاری توجه داشته و آن را به مراکز علمی واگذار کرده‌اند تا بر تولید و محتواى مطالب با روش هاى علمى نظارت داشته باشند تا مرز بین تحریف، دروغ، تخیل و واقعیت تعيين و حفظ شود.بسيار ديده شده كه از تاریخ به عنوان ابزار فرهنگی، تبلیغی استفاده می‌شود. در این گونه موارد هدف اصلی مبلغان، تاثیرگذاری روی جامعه هدف است نه راستی و درستی روایت تاریخی. چرا که گاهی مواقع با روایت تخلیلی و دروغ و مطالب تحریف شده هم به هدف خود می‌رسند؛ شاید هم منافع شان ایجاب می‌کند که واقعیت روایت نشود!
امروز كارشناسان مى گويند تحريف ها و تاريخ سازي هاى زيادى در تاريخ نگارى اتفاق افتاده است .خاطره سازی‌ها؛ حماسه‌سازی‌ها؛ قهرمان‌سازی‌ها؛ خلق ماجراهای کاملا دروغ و باوراندن آن در جامعه، آن هم وقتی جوامع نشان داده‌اند که دروغ های بسیار بزرگ را به راحتی باور خواهند کرد مانند ماجرای اسکند مقدونی و حمله او به ایران یا بسیاری از دروغ های تاریخی که هردوت درباره ایران انتشار داده و سال‌های سال است که هنوز در کتاب‌های تاریخی معاصر دست به دست می‌شود و سینه به سینه و نسل به نسل منتقل می‌شود. اتفاقا بسیاری از افراد جامعه این دروغ‌ها را چنان باور کرده‌اند که تلقین روایت‌های درست به‌جای آن‌ها کاری غیرممکن درباره این افراد به‌نظر می‌رسد! گفته مى شود کتاب سازی امروز را می‌توان گزینه مناسبی درست همسنگ کتابسوزی دیروز دانست! انتشار کتاب‌های فریبنده با تنوع موضوعات و اسم‌های مختلف توسط مورخان غیرمتعهد که از قضا تعدادشان نیز در هیچ کشوری و هیچ دوره‌ای کم نبوده است،سوگمندانه يك واقعيت محسوب مى شوند.
به نظر بعضى، يك نمونه از جعل ها يا تاريخ سازى ها در نظام هاي نظري تئولوژيک، که در حول و حوش همه اديان تاريخي شکل مي گيرند و تاريخ و شخصيت ها و رويدادهاي تاريخي را در چارچوب اعتقادي خويش تفسير کرده، و از تاريخ «آن گونه که بايد باشد»، و نه «آن گونه که هست» سخن مي گويند. همين امر، يعني وفاداري به نظام هاي تئولوژيک مورد پذيرش يک قوم يا يک گروه، سبب مي گردد که معتقدان به يک نظام تئولوژيک- درست همچون پيروان نظام هاي ايدئولوژيک در دوره جديد- مواجهه اي ابزاري با تاريخ و رويدادهاي آن داشته، از تاريخ نه به منزله يک منبع مهم معرفتي، بلکه به عنوان ابزاري به منظور استخراج پاره اي از مويدات تاريخي به قصد اثبات باورهاي اعتقادي خود بهره ببرند كه بايد به منزله نوعي «تاريخ سازي» و حتي نوعي «دروغ مقدس» تلقي شوند.مثلا آذریان (پیروان آذرکیوان) كه با عقاید تلفیقی در دوره صفویه از ایران به هند مهاجرت کردند با تاریخ سازی های خود که بیشتر در آثاری چون دبستان المذاهب وجود دارد به جعل تاریخ پرداخته، از سلسله های ساختگی چون آبادیان، آجامیان، گلشائیان و اشخاص ساختگی چون مه آباد سخن به میان آوردند و کسانی چون اسکندر مقدونی را به عنوان یکی از پیامبران آسمانی در ایران باستان معرفى نمودند و يا همچون طبرى كه تحت تأثير باورهاى خود افسانه هايي چون افسانه جنگ دارين و فتح شهر امغيشا در عراق در زمان ابوبكر را به عنوان تاريخ ثبت كرده كه نه چنين مناطقي وجود داشته اند و نه چنين رويدادي واقع شده است! جالب آنكه مورخان بعدي چون ابن اثير و ابن خلدون نيز بدون تحقيق اين نوع مطالب را از طبري گرفته و در تاريخ هاي خود نقل كرده اند!