امام رضا(ع)و مناجات

 

 

 
بى چراغ تو من به چاه افتم/ ‎دست من گیر، تا به راه افتم/ جز عطای تو پایمردم نیست/ غیر ازین اشک و روی زردم نیست/‎ از تو عذر گناه می‌ خواهم/ چون تو گفتی: بخواه، می خواهم/ دست حاجت کشیده، سر در پیش/ آمدم بر درت من درویش/ دیر شد کز دکان گریخته‌ام/‎ و آبرویی که بود، ریخته‌ام/ سود دیدم، سفر به آن کردم/‎ بختم آشفته شد، زیان کردم/ مگرم رحمت تو گیرد دست/ ورنه اسباب ناامیدی هست/ گر ببخشی تو، جای آن دارم/‎ ور بسوزی، سزای آن دارم/غم ما خور، که از غمت شادیم/‎مَهِل از دستمان، که افتادیم…نيايش ها و مناجات هاى امام على بن موسى الرضا(ع)در مجموعه اي به نام الصحيفة الرضوية الجامعة١ شامل ادعيه جامع، ادعيه اوقات، ادعيه در عبادات، ادعيه حاجات و مناجات و ادعيه در موضوع امام مهدى(ع)…گردآورى شده كه با ملحقاتش مجموعاً ١٦٦ دعاست ؛ همچنين ٨٨ نيايش از آن حضرت در كتابى به نام “نيايش هاى رضوي”٢ توسط آستان قدس رضوى انتشار يافته است.مناجات هاى آن امام همام، راهنماى نيايش براي مناجاتيان در طول سال ها و قرون بوده است…
 
امام را مناجات مشهورى است كه با اين عبارات شروع مى شود:دعاؤه في المناجاة :”الهي وَقَفْتُ بَيْنَ يَدَيْكَ، و مَدَدْتُ يدي اليْكَ، مَعَ عِلْمي بِتَفْريطي في عِبادَتِكَ، و اِهْمالي لِكَثيرٍ مِنْ طاعَتِكَ، ولوْ اَنّي سَلَكْتُ سَبيلَ الْحَياءِ لَخِفْتُ مِنْ مَقامِ الطَّلَبِ وَالدُّعاءِ، وَلكِنّي يا ربّ لمّا سَمِعْتُكَ تُنادي الْمُسْرِفينَ اِلى بابِكَ، وَتَعِدُهُمْ بِحُسْنِ اِقالَتِكَ وَثَواِبكَ، جِئْتُ مُمْتثلاً للنِّداءِ، وَلائِذاً بِعَواطِفِ اَرْحَمِ الرُّحَماء وَقَدْ تَوَجَّهْتُ اِلَيْكَ بِنَبِيِّكَ صَلَّى اللهُ عَلَيْه والِهِ، الَّذي فَضَّلْتَهُ عَلى اَهْلِ الطّاعَةِ، وَمَنَحْتَهُ بِالإجابَةِ وَالشَّفاعَةِ، وَبِوَصِيِّهِ الْمُخْتارِ الْمُسَمّى عِنْدَكَ بِقَسيمِ الْجَنَّةِ وَ النّارِ، وَبِفاطمَةَ سَيِّدَةِ النِّساءِ، وَبِاَبْنائِهَا الأَوْلِياءِ الأَوْصِياءِ، وَبِكُلِّ مَلَكٍ خاصَّةٍ يَتَوَجَّهُونَ بِهِمْ اِلَيْكَ، وَيَجْعَلُونَهُمُ الْوَسيلَةَ في الشَّفاعَةِ لَدَيْكَ، وَهؤُلاءِ خاصَّتُكَ٣بارالها! در پيشگاه تو ايستاده ام و دستهايم را بسوى تو بلند كرده ام؛ آگاهم كه در بندگى ات كوتاهى نموده و در فرمانبرى ات سستى كرده ام؛اگر راه حيا را مى پيمودم از خواستن و دعا كردن مى ترسيدم؛ ولى پروردگارم! آن گاه كه شنيدم گناهكاران را به درگاهت فرا مى خوانى و آنان را به بخشش نيكو و ثواب وعده مى دهى،براى پيروى ندايت آمدم و به مهربانى هاى مهربانترين مهربانان پناه آوردم و به وسيله پيامبرت كه او را بر اهل طاعتت برترى داده و اجابت و شفاعت را به او بخشيدى و به وسيله برترين زن و به فرزندانش كه پيشوايان و جانشينان اويند و به تمامى فرشتگانى كه به وسيله اينان به تو روى مى كنند، و در شفاعت نزد تو، آنان را كه خاصان درگاه تواند، وسيله قرار مى دهند، به تو روى مى آورم… 
 

از نكات برجسته در دعاها و مناجات هاي امام،دعا براي فرزندشان از سلاله آن حضرت ، يعنى حضرت مهدى(ع) است كه از خداوند،حفظ ايشان و ياران شان و تعجيل در ظهورشان را خواستار مى شوند.نخست دعائى است كه با اين عبارات شروع مى شود:اللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنْ وَلِيِّكَ وَ خَلِيفَتِكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى خَلْقِكَ وَ لِسَانِكَ الْمُعَبِّرِ عَنْكَ النَّاطِقِ بِحِكْمَتِكَ‏ وَ عَيْنِكَ النَّاظِرَةِ بِإِذْنِكَ وَ شَاهِدِكَ عَلَى عِبَادِكَ الْجَحْجَاحِ الْمُجَاهِدِ الْعَائِذِ بِكَ الْعَابِدِ عِنْدَكَ‏ وَ أَعِذْهُ مِنْ شَرِّ جَمِيعِ مَا خَلَقْتَ وَ بَرَأْتَ وَ أَنْشَأْتَ وَ صَوَّرْتَ‏ وَ احْفَظْهُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمِينِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ مِنْ فَوْقِهِ وَ مِنْ تَحْتِهِ‏ بِحِفْظِكَ الَّذِي لاَ يَضِيعُ مَنْ حَفِظْتَهُ بِهِ وَ احْفَظْ فِيهِ رَسُولَكَ وَ آبَاءَهُ أَئِمَّتَكَ وَ دَعَائِمَ دِينِكَ‏ وَ اجْعَلْهُ فِي وَدِيعَتِكَ الَّتِي لاَ تَضِيعُ وَ فِي جِوَارِكَ الَّذِي لاَ يُخْفَرُ وَ فِي مَنْعِكَ وَ عِزِّكَ الَّذِي لاَ يُقْهَرُ وَ آمِنْهُ بِأَمَانِكَ الْوَثِيقِ الَّذِي لاَ يُخْذَلُ مَنْ آمَنْتَهُ بِهِ وَ اجْعَلْهُ فِي كَنَفِكَ الَّذِي لاَ يُرَامُ مَنْ كَانَ فِيهِ٥‏…خداوندا! دور گردان هر گونه بلا را از ساحت وليّ و خليفه و حجّتت بر مخلوقاتت، زبانت که به اذن تو از تو سخن مي‏ گويد و به حکمتت نطق کند، و ديده بيناي تو بر آفريدگانت و گواه تو بر بندگانت، و بزرگ‏ترين مجاهدانِ پناه آورده به تو در محضرت مي ‏باشد، و او را در پناه خود از شرّ تمام آنچه آفريده‏اي و ايجاد کرده‏ اي و انشاء و صورت‏گري فرموده‏ اي محفوظ بدار، و او را از پيش رو و پشت سر و راست و چپ، از بالا و پايين [از تمام شرّها] محفوظ بدار، حفظ کردني که هر کس را آن‏ طور محفوظ گرداني از بين نمي ‏رود و در وجود مبارک او (همه آثار) پيامبرت و پدرانش امامانِ منصوب از ناحيه تو و ستون ‏هاي دينت را حفظ فرما و او را در گنجينه سپرده‏ات قرار ده که هرگز گُم نمي ‏شود، و در جوار خويش جاي دِه که به هيچ وجه کوچک نمي ‏گردد، و مورد حمايت و عزتت قرار ده که مقهور نمي ‏شود و او را به امان استوار خويش ايمني ببخش که هر کس را در آن جايگاه بسپاري خواري نخواهد يافت، و او را در پرتو حمايتت برگير که هر کس در آن مستقر شود رنجور و بي‏قرار نگردد…

 
ديگر نيايش قنوت روز جمعه است.امام به يكى از ياران به نام مقاتل فرمودند:در قنوت نماز جمعه چه می خوانید؟ عرض کرد:آنچه دیگر مردمان می خوانند.آن حضرت بدو فرمود:آنچه دیگر خطيبان می خوانند تو نخوان بلکه بگو:«اَللّهُمَ أصْلِحْ عَبدَكَ وَ خَليفَتَكَ بِما أَصْلَحْتَ بِهِ أنبياءَكَ و رُسُلَكَ وَ حُفَّهُ بِمَلائِكَتِكَ وَ أَيَّدْهُ بِروُحِ القُدُسِ مِنْ عِنْدِكَ وَ اسْلُكْهُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ و مِنْ خَلْفِهِ رَصَداً يَحْفظُونَهُ مِنْ كُلِّ سُوءٍ وَ أبْدِلَهُ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِ أمْنَاً يَعْبُدُكَ لا يُشرِكَ بِكَ شَيئاً وَ لا تَجْعَلْ لِأحَدِ مِنْ خَلقِكَ عَلي وَليِّكَ سُلطاناً وَ أْذَنْ لَه في جِهَادِ عَدُوِّكَ وَ عَدوِّهِ وَ اجْعَلني مِنْ انصارِهِ ، إِنَّكَ عَلي كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ»٥. بارالها! كار (ظهور) بنده شايسته و خليفه ات ( امام مهدي) را سامان ده همانگونه كه كار پيامبران و فرستادگانت را اصلاح كردي و از فرشتگانت نگاهباناني بر او بگمار و از سوي خويش با روح القدس او را ياري و پشتيباني فرما و ديده‌باناني كه از هر گزندي نگاهش دارند، از پيش رو و پشت سر همراه وي گردان و ترس و هراس او را به امن و امان دگرگون ساز كه او تو را مي‌پرستد و هيچ چيز را همتا و مانند تو قرار نمي‌دهد و براي هيچ يك از آفريدگانت برتري و چيرگي نسبت به ولي خود قرار مده و او را در جهاد با دشمنت و دشمنش اجازت فرما و مرا از ياوران او قرار ده ، كه همانا تو بر هر كاري توانايي.

———-

١.محمد باقر موحد ابطحى،الصحيفة الرضوية الجامعة،موسسة الامام المهدى(ع)قم،١٤٢٠ق.     ٢. نيايش هاي رضوى،آستان قدس رضوى.    ٣.الصحيفة الرضويه،مناجات٩،ص٢٠.   ٤. همان،ص٧٢؛ مفاتيح الجنان،بعد از دعاى ندبه.      ٥. همان،ص٧٧.  

 
 
 

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *