مفاهیم قرآن-حقوق

حق طبيعت

          رابطه انسان و طبيعت را قرآن كريم ، خيلى زيبا مطرح مى نمايد: انسان خود عضوى از طبيعت است روييده بر پيكره خاك١ ؛نبايد با طبيعت بستيزد و بعد از بارورى و اصلاحش،آن را به فساد و خرابى بكشاند:”و در زمين پس از اصلاح آن ، فساد نكنيد”٢.بلكه بايد حق …

حق طبيعت ادامه »

حق يتيم

          كسى كه قبل از بلوغ،از نعمت وجود پدر محروم شده ، يتيم است.يتيم به لحاظ اين محروميت و خلأ عاطفى،نيازمند هرگونه رسيدگى و محبت است. قرآن به احسان١، انفاق٢، اطعام٣ بویژه اطعام یتیمان خویشاوند٤ و نیز رسیدگی و اصلاح امور یتیمان سفارش بسيارکرده است٥. همچنین از عدم اکرام و احترام …

حق يتيم ادامه »

حق شهروند

            شهروند،كسى است كه در يك جامعه زندگى مى كند و داراى حقوق مدنى و تكليفى نسبت به آن جامعه است.هم بايد حقوق او توسط دولت و مردم رعايت شود و هم خود او تكاليف و مسئوليت هائى در رابطه با ديگر شهروندان و جامعه دارد كه بايد انجام دهد.نخستین …

حق شهروند ادامه »

حق همسايه

          حقى كه همسايه ها در احسان به يكديگر دارند،حق بزرگى است.خداوند در قرآن مى فرمايد:”و به همسایه نزدیک و همسایه دور احسان کن”(وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبی وَ الْجارِ الْجُنُبِ١).اين نزديكى و دورى،از نظر مكانى است بطورى كه از نظر عرف همسايه محسوب شوند.همسایه، نزدیک‌ ترین کسی است که تو برای …

حق همسايه ادامه »

حق خويشاوند

          خويشاوندان، حقى بر تو دارند كه بايد ادا كنى؛اين صريح فرمان خداست:”حق نزدیکان را بپرداز١”؛”و اگر به هنگام تقسیم (ارث)، خویشاوندان (و طبقه‌ای که ارث نمی‌برند) و یتیمان و مستمندان، حضور داشته باشند، چیزی از آن اموال را به آنها بدهید! و با آنان به طور شایسته سخن بگویید٢”؛ و …

حق خويشاوند ادامه »

حق نيازمند

    نيازمندان بر تو حقى دارند؛هم در اموال و هم در عواطف و اقدام.خداوند مى فرمايد:”در اموال آنها حقی برای سائل و محروم است١”(وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ).؛اگر باور داشته باشي كه آنچه دارى نعمت خدا بوده كه به تو رسيده ،پس نيازمندان را در بخشى از اين نعمت خداداى،شريك كن.بعضی از مردم زمانی …

حق نيازمند ادامه »

حق كافر

            دگرانديشان و كافران نيز حقوقى دارند كه بايد رعايت شود. آنان به دو گروه حربى (اهل جنگ و كشتار) و غير حربى (اهل صلح و مسالمت)تقسيم مى شوند.با گروه دوم ،نبايد همچون گروه اول برخورد شود بلكه بايد به آنها احسان نمود و رفتار عادلانه داشت :”خدا شما را …

حق كافر ادامه »

حق مؤمن

          خداوند همه مومنان را برادر خوانده و فرموده:”مؤمنان با يكديگر برادرند١”؛ اين برادرى در سايه ايمان پديد آمده و خداوند،خود الفت بين دلها را انجام داده است:”به يادآوريد نعمت خدا را هنگامى كه با هم دشمن بوديد، پس خداوند بين دل هاى شما الفت و مهر برقرار نمود و بدينگونه …

حق مؤمن ادامه »

حق مردم

          حق دو نوع است:حق خدا و حق مردم. منظور از حق مردم(حق الناس)،آن حقوقى است كه انسان ها بر يكديگر دارند و بر ذمّه آنهاست كه بايد ادا كنند مثل آنكه مقروض باشند و بايد قرض خود را بپردازند.حق‎الناس به حقوق مالی اختصاص ندارد و جان و آبروی افراد را …

حق مردم ادامه »

حق فرزند

    فرزندان تو چه حقوقى دارند؟ نخست،حق حيات و امنيت شخصى و اجتماعى است،همان طور كه اصل و نطفه آنها از وجود شماست،بعد از تولد نيز بايد حيات و امنيت آنها را تامين نمود.در دوران جاهليت،فرزندان را به خاطر دختر بودن یا از جهت فقر اقتصادی،از بين مى بردند.خداوند در قرآن به اعراب جاهلى …

حق فرزند ادامه »

حق همسر

            از روز نخست، خداوند انسان ها را دو گونه مرد و زن آفريد و بين آنها مهر و محبت ايجاد نمود تا همسر يكديگر باشند و در كنار هم به آرامش برسند:”و از نشانه‌ هاى او آن است كه از جنس خودتان همسرانى براى شما آفريد تا در كنار …

حق همسر ادامه »

حق والدين

            حق والدين در قرآن آن چنان مهم است كه رعايت حق آنها بعد از رعايت حق خدا آمده و حكم الاهى براى رعايت حق آنها، صادر شده است: “پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر [خود] احسان کنید. اگر یکى از آن …

حق والدين ادامه »

حق امام

          امام كيست؟ امام،جانشين پيامبر(ص) است و ادامه دهنده راه او در تبيين دين و هدايت خلق .او همچون پيامبر، منصوب از طرف خداست با اين تفاوت كه به او وحى نمى شود. رهبرى اجتماعى و سياسى هم از شئون اوست اما اگر امكان آن برايش فراهم نشد،ذره اى از مقام …

حق امام ادامه »

حق پيامبر

         پس از آن كه حق خدا را ادا كردي، نوبت به اداى حق پيامبر و فرستاده او مى رسد؛مى پرسى حق پيامبر چيست؟قرآن پاسخ تو را مى دهد:”هرچه پيامبر براى شما (به عنوان وحى الاهى)آورده بگيريد و عمل كنيد و هرچه كه شما را از آن نهى كرده و برحذر داشته،از …

حق پيامبر ادامه »

مفاهيم قرآن، حقوق، ١. حق خدا

    وقتى خداوند كه خالق همه موجودات است بخواهد حقوق هرفرد را تعيين كند،بهترين نظام حقوقى رقم خواهد خورد. يك نظام حقوقی ممتاز، هماهنگ، مترقی، مطابق فطرت و مبرّای از هر گونه خطای تقنينى بشر و به دور از افراط و تفریط هاى مبتنى بر تعصب،تبعيض و ظلم.مكتب حقوقى قرآن مبتنى بر خدا محورى،وحى،عدالت،حاكميت …

مفاهيم قرآن، حقوق، ١. حق خدا ادامه »