پيامبرزاده اى كه از مرگ نجات مى يابد و پس از ماجراهاي پيچيده و تحمل سختى ها و زندان ، سرانجام عزيز مصر مى شود و خود به پيامبرى مى رسد و با تبليغ توحيد و بسط عدالت صفحه جديدى در تاريخ اين كشور مى گشايد.شايد او نخستين پيامبرى باشد كه داراى قدرت اجرائي در منطقه اى بزرگ مثل مصر مى شود.قرآن با نقل داستان يوسف،آن را نيكوترين سرگذشت ناميده و با يك خواب، داستان را شروع مى نمايد: اى پدر من [در خواب] يازده ستاره را با خورشيد و ماه ديدم كه بر من سجده مى كنند١”. اين خواب،سالها بعد، با آمدن پدر و مادر و يازده برادرش به دربار مصر براي ديدار و احترام و تشكر از يوسف، تعبير مى شود.داستان با شرح يك خوى ناپسنديده بشرى يعنى حسادت برادران نسبت به برادرشان يوسف آغاز مى شود؛حسادتى كه قابيل را به قتل برادر كشاند و برادران يوسف را نيز واداشت كه برادر خود را به چاه افكنند و به دروغ به پدر بگويند گرگ او را خورده است! امان از حسادت كه بشر را به چه جنايت ها كه نمى كشاند؟! زنهار از حسادت…
پرده دوم اين داستان،شرح يك پاكدامنى شگفت آور است: زلیخا همسر پادشاه مصر، شیفته يوسف می‌شود و سعى مى كند اين جوان زيبا و پاكدامن را به فساد و انحراف و گناه بكشاند اما او خویشتن داری می کند و تن به خواسته او نمى دهد.زليخا با توطئه اى او را به زندان مى افكند.او با صبر و بردبارى ، مشقت زندان و حبس را تحمل نموده زير بار گناه و انجام فعل حرام و پذیرش دعوت زليخا نمى رود و مى گويد:”پروردگارا! زندان نزد من محبوب تر است از آنچه این ها مرا به سوى آن مى خوانند”٢. سرانجام، بى گناهى يوسف پس از تحمل سالها زندان، معلوم گشته و آزاد مى شود و به خاطر داشتن علم تعبیر خواب و تعبیر کردن خواب حاكم مصر، وارد دستگاه حکومت شده و اداره امور مصر را به دست مى گيرد و پاداش پاكدامنى و درستى خود را دريافت مى كند.نام یوسف ۲۷ بار در قرآن آمده و سوره دوازدهم قرآن، به نام اوست. قرآن یوسف را از بندگان مُخلَص خدا و مظهر پاكدامنى و و عالم ،مدبّر و در زمره محسنين معرفى نموده که در شرايط دشوار،نه تنها مرتکب حرام و مقدمات آن نشد، بلکه قصد و خیال حرام هم نداشت٣…
پرده سوم اين داستان، شكيبائى و اميدوارى است.شكيبائى در مصائب و اميدوارى به لطف و رحمت حق كه يعقوب به اين صفات معرفى مى شود.او غم دورى فرزند را با شكيباىى و حزن، تحمل مى كند اما هيچگاه اميدش را در رسيدن به يوسف از دست نمى دهد. يوسف نيز در فراق والدين و خانواده اندوهگين است اما منتظر است تا خداوند گشايشي فراهم آورد. سرانجام اين گشايش با آمدن برادرانش به مصر-كه او را نمى شناسند و از جايگاهش مطلع نيستند-و براي گرفتن گندم به خاطر خشكسالى در كنعان، فراهم مى شود و يوسف با تدبيرى خدا آموخته ، پدر و مادر و برادران را به مصر فرا مى خواند و چون با آنها ديدار مى كند ، خود را معرفى مى نمايد و از گناه برادران مى گذرد و والدين را تكريم مى نمايد و جلوه هاي مهر و لطف را نمايان مى كند.شكيبائى و اميدوارى هميشه ثمر مى دهد و اين عبارات ماندنى يعقوب نشان اين شكيبائى و اميدوارى است:”من صبر جمیل خواهم داشت و در برابر آنچه مىگویید، از خداوند یارى مىطلبم٤”و : “پسرانم! بروید و از یوسف و برادرش جستجو کنید و از رحمت خدا مأیوس نشوید که تنها گروه کافران، از رحمت خدا مأیوس مى شوند٥”…
پرده چهارم بهترين داستان(احسن القصص) در حاكميت يافتن پيشوايان الاهى است.وقتى پيامبرى معصوم در رأس حاكميت قرار مى گيرد، عدالت را بين مردم جارى مى سازد و از ظلم و تعدى جلوگيرى مى نمايد و نظام الاهى را مستقر مى سازد و با نمادهاي كفر و شرك مى ستيزد و به گسترش توحيد و عبوديت مى پردازد و مهم ترين وظيفه اش يعنى هدايت را با قدرت بيشترى دنبال مى كند. يوسف(ع)، مقام نبوّت و حكومت را با هم داشت و مدّت ۷۲ سال حكومت کرد٦. او در مقام نبوت، ادامه‌دهنده راه پدر و اجداد خود بود و می‌گفت من از آیین پدرانم ابراهیم،اسحاق و یعقوب پیروی کردم و برای ما شایسته نبود چیزی را همتای خدا قرار دهیم٧. در دوره‌ای که یوسف زندگی می کرد بحث‌های سحر، جادو و تعبیر خواب گسترش داشت و یکی از ابزارهای یوسف برای تبلیغ یکتاپرستی استفاده از دانش خويش و نيز علم تعبیر خواب بود كه خدا به او آموخته بود٨. هنگامی که مرگ یوسف فرارسید، خدا به او وحی کرد که نور و حکمت را به ببرز بن لاوی بن یعقوب بسپارد. آنگاه یوسف، ببرز بن لاوی را با آل یعقوب که در آن روز ۸۰ مرد بودند احضار کرد و به آنها گفت به زودی گروهی بر شما غالب می‌شوند و شما را دچار عذاب بدی می‌کنند. تا اینکه خدا شما را به وسیله یکی از فرزندان لاوی که نامش موسی است، کمک خواهد کرد٩…
