غیر از تو ای خدا به کسی رو نمی زنم/جز در مقام قرب تو زانو نمی زنم… سخن از نواده رسول خدا و يكى از دو آقاي جوانان بهشت است.گروهی نزد پدرش امیرمؤمنان(ع)آمدند و از نباريدن باران شکایت کردند. آن حضرت فرزند خود امام حسن (ع) را فراخواند و به وی فرمود: خدا را برای طلب باران بخوان. امام حسن (ع) به دنبال فرمان پدر، دست به دعا و مناجات برداشت و فرمود: ” خدایا! ابرها را به حرکت درآور و با بازکردن در‌های آسمان، باران فراوانی بر ما بفرست”بعد دعاى باران را خواند و امام حسین (ع) نيز آن را خواند. هنوز دعا تمام نشده بود که باران شروع به باریدن کرد١. رسول خدا(ص)دعا و مناجاتى به امام مجتبی(ع) تعلیم دادند كه ايشان در قنوت نماز ها آن را مى خواند:”پروردگارا! ای آنکه بین دو دریا مانع و فاصله قرار دادی ؛ ای دارای نیرو و توانمندی؛ ای آنکه جایگاهش برتر است ؛ چگونه از تو در هراس باشم در حالیکه تو امیدم می باشی ، و چگونه مورد ستم واقع شوم در حالیکه تو پناهم هستی؛ پس با پوشش خود مرا از دشمنانت پوشیده دار، و صبر و بردبارى ات را بر من فرو ریز، و با قدرتت مرا بر دشمنانم یاری كن ، و با يارى ات کمک فرما، پناه توئی و اعتماد بر توست ، پس در کارم گشایش و فرج مقدر کن”٢…دوباره آمدم اي حي منان/چه خوشحالم كه هستم بر تو مهمان/ندارد همچو من كس،ميزبانى/تو خوبي، بي نظيري، مهرباني!
آن حضرت دعا و مناجاتى را به فرزندانش در هنگام گرفتارى ها و نزول بلايا آموزش داد كه بعد از گزاردن دو يا چهار ركعت بخوانند.امام سجاد(ع)فرمود:هر بلا ديده و مصيبت زده اى كه آن را بخواند خداوند متعال، گشايش و فرجى به او مى دهد: يا مَوضع كُلِّ شَكْوى، يا سامِعَ كُلِّ نَجْوى، يا شافِى كُلِّ بَلاءٍ، يا عالِمَ كُلِّ خَفيَةٍ، يا كاشِفَ ما يَشاءُ مِنْ بَلِيّة، وَيا نَجِّىَ مُوسى، وَيا مُصْطَفى مُحمّد، ويا خَليل ابراهيم، اَدعُوكَ دُعاءَ مَنِ اشْدَتَ فاقَتهُ وَضَعفتْ قُوَتهُ وَقَلَّتْ حِيلَتهُ، دُعاء الْغَريبِ الْغَريقِ الْفَقيرِ الَّذى لا يَجِدُ لِكَشْفِ ما هُوَ فيهِ اِلاَّ اَنْتَ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، سُبْحانَكَ اِنّى كُنْتُ مِنَ الظَّالِمينَ(اى خدايى كه مرجع هر شكايت و شنونده هر نجوايى و اى خدايى كه شفابخش هر غم و گرفتارى و داناى هر نهانى و اى كه هر چه را بخواهى از هر بلايى بركنار مىدارى، خداوندا از تو درخواست مىكنم چون درخواست كسى كه سخت نيازمند شده و توانايى و راه چارهاش سستى و كاستى يافته است و همچون غريب، غريق و فقيرى كه جز تو؛ كس ديگرى قادر نيست گرفتارى او را برطرف سازد،اى بخشنده ترين بخشايندگان، اى خدايى كه جز تو خدايى نيست، تو پاك و منزهى، و من در حق تو از جمله ستمكاران و ظالمانم٣.
امام مجتبى(ع) دائم الذكر بود.به فرموده امام چهارم ،آن حضرت در هیچ حالی دیده نشد مگر اینکه خدای سبحان را یاد می کرد٤.ابن كثير نوشته است: هر گاه که نماز صبح را در مسجد رسول خدا به جای می‌آورد در مصلاّی خود می‌نشست و ذکر خدا را می‌گفت تا خورشید بالا بیاید٥؛ و مى فرمود:”هر گاه اراده عزتی بدون دار و دسته، و هیبتی بدون سلطنت داشتی، از خواری معصیت الهی بیرون آمده، به سوی عزت طاعت خداوند رو کن!”٦. امام صادق(ع) فرمود:امام حسن(ع)عابدترین، زاهدترین و برترین مردم زمان خویش بود، هرگاه حج به جا می‌آورد پیاده و گاهی پا برهنه بود؛ اگر یادی از مرگ و قبر و قیامت يا گذشتن از صراط مى نمود،مى گريست و با ياد عرضه اعمال در پيشگاه الاهى و حساب و کتاب،صدای حضرت بلند می‌شد، تا آنجا که بیهوش می‌افتاد و هر گاه برای نماز می‌ایستاد، بند بند وجود او در مقابل خدایش می‌لرزید و هر وقت از بهشت و جهنم یاد می شد، مانند مار گزیده می‌پیچید، و از خداوند بهشت را درخواست می‌کرد٧.
فرازي از يك مناجات آن حضرت است:”یَا مَنْ بِسُلْطَانِهِ یَنْتَصِرُ الْمَظْلُومُ وَ بِعَوْنِهِ یَعْتَصِمُ الْمَکْلُومُ سَبَقَتْ مَشِیَّتُکَ وَ تَمَّتْ کَلِمَتُکَ وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ”٨(ای آن که به قدرت خود، ستمدیده را نصرت می‌دهی و به یاری خود زخم زبان خورده را محافظت می‌کنی. مشیت تو پیشتاز است و سخنت تمام كننده، و تو بر هر چیز توانایی).سيدبن طاووس مناجات ها و اذكار قنوت آن حضرت را ذكر نموده از جمله:اللَّهُمَّ إِنَّکَ الرَّبُّ الرَّءُوفُ الْمَلِکُ الْعَطُوفُ الْمُتَحَنِّنُ الْمَأْلُوفُ وَ أَنْتَ غِیَاثُ الْحَیْرَانِ الْمَلْهُوفِ وَ مُرْشِدُ الضَّالِّ الْمَکْفُوفِ تَشْهَدُ خَوَاطِرَ أَسْرَارِ الْمُسِرِّینَ کَمُشَاهَدَتِکَ أَقْوَالَ النَّاطِقِینَ أَسْأَلُکَ بِمُغَیَّبَاتِ عِلْمِکَ فِی بَوَاطِنِ أَسْرَارِ سَرَائِرِ الْمُسِرِّینَ إِلَیْکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ صَلَاةً یَسْبِقُ بِهَا مَنِ اجْتَهَدَ مِنَ الْمُتَقَدِّمِینَ وَ یَتَجَاوَزُ فِیهَا مَنْ یَجْتَهِدُ مِنَ الْمُتَأَخِّرِینَ وَ أَنْ تَصِلَ الَّذِی بَیْنَنَا وَ بَیْنَکَ صِلَةَ مَنْ صَنَعْتَهُ لِنَفْسِکَ وَ اصْطَنَعْتَهُ لِغَیْبِکَ فَلَمْ تَتَخَطَّفْهُ خَاطِفَاتُ الظِّنَنِ وَ لَا وَارِدَاتُ الْفِتَنِ حَتَّى نَکُونَ لَکَ فِی الدُّنْیَا مُطِیعِینَ وَ فِی الْآخِرَةِ فِی جِوَارِکَ خَالِدِینَ٩.
—————-
١.بحارالانوار٣٢١/٩١. ٢.معجم الکبیر٧٣/٣ح٢٧٠٣. ٣. كشف الغمه٥٨٢/١. ٤. امالي صدوق/١٥٠. ٥. البداية و النهاية٤١/٨. ٦.بحارالانوار١٣٩/٤٤. ٧.بحار الانوار٣٣١/٤٣. ٨.مهج الدعوات/٤٥. ٩. همان،امام حسن(ع).