رابطه تكنولوژى و ديندارى چيست؟ آيا دين نسبت به تكنولوژى موضع خاصى (اعم از موافقت يا مخالفت) دارد يا موضعى ندارد؟ آيا تکنولوژى بر باورها و رفتارهاى دینى تأثيراتى دارد و موجب عارضه هائى مى شود؟آيا مطلقاً دين تكنولوژي را تأييد ميكند و با آن سازگار است و يا مطلقاً ناسازگار است و يا در مواردي با يكديگر سازگار و در جاهايي همديگر را نفي مي كنند؟ اين بحث در سده گذشته مورد بحث انديشمندان بوده و طبيعتا در سده نو نيز مورد بحث و مناقشه خواهد بود.گروهى معتقدند تكنولوژي مدرن هيچ بار ارزشي خاصي ندارد و با خودش فرهنگ، ارزش و اعتقادات خاصي را به دنبال نمى آورد و پديده‌اي خنثي است.اين شما هستيد كه در عمل به آن بار ارزشي مي‌دهيد و در مسير خاص و براي اهداف خاص به كار مي‌گيريد. در مقابل البته گروهي معتقدند كه تكنولوژي مدرن، فرهنگ و اخلاق خودش را مي‌آورد و بر فرهنگ و اخلاق و زيبا شناسي و ساير شئون حيات اجتماعي تأثير گذار است. اينها معتقدند وقتي كه تكنولوژي مدرن مي‌آيد بافت نيروي انساني را همراه با خودش تغيير مي‌دهد و انديشه‌ها و رفتار انسان را تحت تأثير قرار مي‌دهد و شما ناچار در تبعيت از اين تكنولوژي هستيد و بر فرهنگ و دين شما هم تأثير مى گذارد و دين ناگزير از قبول است…
اما تكنولوژى چيست؟ تکنولوژى عبارت است از دانش و مهارت هاى لازم براى تولید کالا و خدمات که حاصل قدرت فکرى و شناخت انسان و ترکیب قوانین موجود در طبیعت مى باشد؛مجموعه اى از تلفیق دانش ها و مهارت هاى فنى براى تولید کالا و خدمات (و یا همزمان چند کالا و خدمات ) مورد نیاز جامعه از راه ترکیب و تلفیق و مديريت عواملى نظیر مواداولیه ابزار و ماشین آلات ،نیروى انسانى، زمین و طبیعت پول و سرمایه و غیره است لذا یکى از تجلیات بسیار بارز و روشن استعداد آفرینندگى و آفرینشگرى انسان است و مى توان گفت که تکنولوژى ظهور و تجلى بعدى ازابعاد وجودى انسان همچون هنر است.تاريخ زندگي اين موجود عاقبت انديش، آينده نگر، متفكر و انديشه ورز نشان مي‌دهد كه او براى وصول به رفاه، آسايش و آرامش فردي از هيچ تلاشي فروگذار نكرده و كاروان عظيم پيشرفت، تمدن و تكنولوژي در راستاي تحقق اين هدف با شتاب روز افزون در حركت است و به توفيقات اعجاب انگيزي نيز در جهت توسعه، پيشرفت و فنآوري دست يافته است، و اين فرايند هيچ گاه متوقف نخواهد شد.
اختلاف نظر در نوع نگاه به دين و تكنولوژى است:نگاه حداقلى يا حداكثرى.نگاه حداقلى به تكنولوژى اين است كه آن را به عنوان ابزار توليد محصول خاصّ تعريف كنيد كه مثلا اتومبيل و محصولات الكترونيكي توليد مي نمايد يعنى يك سلسله ماشين آلات براى توليد مثلا ماشين لباسشويي است كه مورد نياز بشر امروز است و در زندگي بشر امروز به كار مي‌آيد؛ اين يك معناي حداقلى از تكنولوژي است اما تكنولوژي در اين خلاصه نميشود چنانكه در ادبيات علمي معاصر هم تكنولوژي را فقط به اين معنا به كار نمي برند و سطح ديگر هم دارد و آن اين است تكنولوژي ابزار طرّاحي و مهندسي است كه توليد محصول خاصّ را طرّاحي و مهندسي مي كند و صِرفاً سخت افزار نيست بلكه فنآوري اساسي است كه حاكم بر مهندسي طرح و طبيعتاً حاكم بر ماشين آلات و محصولات آنهاست و خدمات و خدمات رساني مدرن تابع مهندسي طرحها و مهندسي طرح ها هم تابع روش توليد معادلات و روش توليد اين مهندسي هستند و خود آنها هم تابع ديدگاه و تصميم كارفرمايانى هستند كه اهداف خاصى را دنبال مى كنند و مثلاً مى خواهند بمب اتم يا سلاح شيميائى بسازند يا واكسن كرونا توليد كنند. اين ها هم جزو فنون و تكنولوژي به حساب ميآيند و تعريف حداكثرى از تكنولوژى به دست مى دهند…
در مقابل دو نوع نگاه هم به دين وجود دارد:نگاه حداقلى و حداكثرى:گاهي دين را فقط يك سلسله اعتقادات و دستورات اخلاقي و احكام و تفسير و… خلاصه مي كنند و به آن بسنده مى نمايند كه طبيعتاً با نگاه حداقلى به تكنولوژى سازگار است و با تكنولوژى همزيستى مى كند و اعتراضى هم ندارد.اما يك نگاه ديگر هم به دين هست كه دين را جريان سرپرستي خداي متعال در مسير تكامل انسان و تاريخ بشري و ابزار سرپرستي تكامل او در همه عرصه هاي حيات و ابزار هدايت الهي براي سرپرستي بشر بر جهان شمرده كه بنابراين دين صرفاً يك سلسله اعتقادات، احكام و اخلاق نيست و تنها عرصه حياتِ فردي انسان را پوشش نميدهد بلكه همه عرصه هاي حيات اجتماعى انسان را در مسير قرب خداي متعال سرپرستي ميكند؛ در اين صورت با تكنولوژى به معناى حداكثرى، سازگار نيست و حرف دارد و به اهداف حاكم بر تكنولوژى يا اهداف كارفرمايان تكنولوژى كار دارد و با هر نوع آن كنار نمى آيد؛ مثلاً به تكنولوژى توليد بمب اتمى يا سلاح هاى بيولوژيكى و شيميائي آرى نمى گويد و رضايت نمى دهد…