مگر پيامبران به خاطر انجام رسالت شان از مردم مزدى طلب مى كردند؟! نه، هرگز! هر مزد مادى براي چنين كار خطير و پرخطرى ، كوچك و حقير است؛پيامبران به خاطر تبليغ مبانى توحيدى و دعوت مردم به ترك مبانى شرك و كفر،مورد تمسخر،شكنجه و حتى قتل توسط كافران و مشركان واقع مى شدند،چه كسى حاضر است تن به چنين آزارها و شكنجه ها و كشته شدن ها براي مزدي مادى بدهد؟ تازه پيروان انبياء هم نوعاً افراد محروم و مستضعفى بودند كه نه تنها تمكن مادي براي اداي مزد نداشتند بلكه بايد به خود آنها براي گذران زندگى شان كمك و مساعدت مى شد! پس ماجراى مزد رسالت چيست؟قرآن ضمن بيان داستان ٩ پيامبر يعنى نوح و هود و صالح و لوط و شعيب و سه پيامبر از مبلغان شريعت عيسى عليهم السلام ،موضوع عدم دريافت مزد را گزارش مى كند مثلاً از قول نوح در طول دوران طولانى دعوتش مى فرمايد: “من از شما أجرى نمى خواهم،أجر من بر عهده خداست”١؛واز قول هود: “من از شما مزدى نمى خواهم،مزد من بر خدائي است كه مرا آفريد،آيا نمى انديشيد؟!” و از قول پيامبر ديگرى در سوره ياسين:از رسولان پیروی کنید که از شما مزدی براى رسالت نمی‌خواهند و آنها هدايت يافتگانند”٣…
در مورد شخص پيامبر اكرم(ص) نيز (جز يك استثنا كه از آن سخن خواهيم گفت)در چند نوبت،موضوع عدم درخواست اجر مطرح شده است:” به مشرکان بگو، من از کسی اجر رسالت نمی‌خواهم؛ امّا اگر کسی برای تقویت دین و راهی که حرکت به سوی پروردگار است، بخواهد بذل مال نمايد و دین را تقویت کند. کاری پسندیده و نیکو کرده است”٤. بار ديگر در پاسخ به بهانه جوئى هاي مشركان اشاره نموده و مى فرمايد:” آیا تو در مقابل ابلاغ رسالت، دستمزدی از آنها می طلبی که آنها پرداخت آن را چون بار سنگینی بر دوش خود می‌دانند؟!”٥؛ نه، این چنین نیست و پیامبر از مردم اجرت نمی طلبد و چیزی را بر آنان تكليف و تحمیل نمی‌کند؛ زیرا سخنش روشن و همراه با دلیل است(ما اَسَلُکُم عَلَیهِ مِن اَجر و ما اَنَا مِنَ المُتکَلِّفین)٦. نوبتى ديگر هم عدم درخواست اجر را براي آئين فراگير جهانى مطرح مى نمايد:”من از شما اجرى درخواست نمى كنم زيرا اين آئين ذكرى براي جهانيان است”٧…
اما تنها مورد استثنا در موضوع دريافت مزد رسالت اين آيه است:” من از شما اجرى درخواست نمى كنم به جز مودت و دوستى با نزديكانم”(قُل لا اَسَلُکُم عَلَیهِ اَجرًا إلَّا اْلمَوَدَّةَ فِی القُربی)٨. در مورد اينكه چرا مودّت خاندان رسول‌الله(ص)، اجرت رسالت قرار داده شده است ،اتفاق نظر است كه محبت اهل بیت، در حقیقت ضامن بقا و دوام دعوت پیامبر و اثبات کننده لزوم پیروی و تمسّک به عترت در امور دینی و علمی است زيرا تنها آنانند كه آگاه ترين افراد به شريعت و آئين پيامبر و حافظ علوم و معارف اويند و اين هیچ گونه منافاتی با آیات نافی اجر رسالت ندارد.در واقع پيامبر مى فرمايد اگر مى خواهيد با دادن اجرت، از من تشكر كنيد،اين اجرت چيزى جز كمك به تداوم رسالت من نيست و آن با پيروى از اهل بيت من تحقق مى يابد و اين دستمزد هم باز به خود شما باز مى گردد زيرا موجب حفظ دينتان مى شود:”آن چيزى كه به عنوان مزد رسالت از شما درخواست نمودم به خود شما عايد مى شود”٩…
پس در حقيقت، پيامبر نه تنها ازمردم چیزی نخواسته بلکه چیزی به آنها داده است و آن نعمت محبت اهل بیت و اطاعت از آنهاست که موجب هدایت آنان در زمان هاى آينده است؛ يعنى همان چيزى كه در غدير هم اعلام نمود و على(ع) را به عنوان جانشين خود معرفى فرمود تا تكليف هدايت پس از خود را روشن كرده باشد. اين همان چيزى است كه در حديث ثقلين هم فرمود:” من دو چیز گرانبها بین شما گذاشته و می روم ؛ كتاب خدا و اهل بیتم را ؛ پس به آنها چنگ بزنید که گمراه نمی شوید”١٠؛مردی برخاست و پرسید: یا رسول الله! دو يادگار گرانبهاى شما چیست؟ فرمود: ثقل اکبر کتاب خداست؛ پس به آن چنگ بزنید که نمی لغزید و گمراه نمی شوید. و ثقل اصغر،عترت من است که همانا آن دو هرگز از همدیگر جدا نمی شوند تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند. و من هم از پروردگارم همین اتحاد و یگانگى و جدایی ناپذیری را براى آنها درخواست کرده ام. پس بر این دو پیشى نگیرید که به هلاکت مى رسید و سخنى به آنها نیاموزید که آنان از شما داناترند”١١…حوادث آينده نشان خواهد داد كه با “مزد رسالت” پيامبر(ص) چه كردند…
——————
١.يونس/٧٢. ٢.هود/٥١. ٣.يس/١٤-٢١. ٤.فرقان/٥٧. ٥.طور/٤٠. ٦. قلم/٤٦. ٧.انعام/٩٠. ٨. شورى/٢٣. ٩.سبأ/٤٧. ١٠.احتجاج١٤٩/١. ١١.طبرانى،المعجم الكبير١٦٧/٣و٦٦.