شما زير پرچم كدام پيشوا هستيد؟ پيشواي شما كيست؟ امام باقر(ع)فرمود: وقتى اين آيه نازل شد كه :”به ياد آور آن روزى را كه هر گروهى را به نام امامشان فرامى خوانيم”(یَومَ َندعوا کُلَّ اُناسٍ بِاِمامِهِم)١؛مسلمانان به پیامبر گفتند:ای رسول خدا! مگر شما امام و پیشوای تمام مردم نیستید؟ پیامبر(ص) …
بقیّة‌‌الله به معناى بازمانده و باقی گذارده خداوند و در اصطلاح “بقية القوم” به معناى برگزيده قوم است و در آيه مورد نظر به امام معصوم و حضرت مهدی (ع) هم تأويل شده است:”آنچه خداوند برای شما باقی گذارده، بهتر است برای شما، اگر ایمان داشته باشید”(بَقِیَّةُ اللّهِ خَیرٌ لَکُم …
غلبه دين حق بر همه اديان و باورها و نحله هاي انحرافى و مشركان(كه اين غلبه موجب ناخشنودى آنان مى شود)، وعده اى است كه خداوند به مومنان داده است:”او كسى است كه پيامبر خود را با هدايت ودين حقّ فرستاد، تا آن را بر همه‌ى دين‌ها پيروز گرداند، هر چند …
آنان كه مورد ظلم و ستم واقع شده و ضعيف نگاه داشته شده اند را مستضعف گويند؛به ويژه اگر افراد باكفايت و مومنى باشند و شايستگى رهبرى جامعه اسلامى را داشته اما از حق خود محروم شده باشند.خداوند اينان را وعده پيشوائى و حاكميت داده است:”اراده ما بر اين قرار …
از آياتى كه به موضوع مهدويت تاويل شده،”آيه وعدالله” است كه خداوند در آن وعده داده است مومنان صالح را خلفاي زمين قرار داده،دين شان را استقرار بخشد و امنيت فراگير نصيب شان كند:”خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده اند، وعده داده است …
از آيات مشهورى كه بشارت به حكومت صالحان در زمين است و به موضوع مهدويت، تأويل شده،آيه وراثت زمين به صالحان است:”و در حقيقت، در زبور پس از تورات(ذكر) نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته و صالح ما به ارث خواهند برد”(وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ …
مهدویت به معنای اعتقاد به ظهور موعودى الاهى براى تحقق وعده هاى آسمانى در آخرالزمان است. كليات اين اعتقاد در قرآن كريم آمده و جزئياتش توسط پيامبر اكرم(ص) و ائمه معصومين (ع) بيان شده است.اين موعود،بر اساس آموزه هاى روائى،حضرت حجة بن الحسن،امام مهدی (ع)دوازدهمين امام است. مهدویت از لحاظ …
بهترين آفريده شده ها يا بهترين مخلوقات ،ترجمه اى است براى “خيرالبريّه” كه در آیه “خیر البریه” در سوره بيّنه آمده و از آيات مورد استناد در بحث امامت است: “همانا كسانى كه ایمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند، آنان بهترين آفريدگانند”(إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَـٰئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ)١. …
مهم ترين آيه اى كه بر عصمت اهل بيت پيامبر(ص) از هرگونه گناه و اشتباه دلالت مى كند و آنان را شايسته مقام امامت مى گرداند،آيه تطهير است. زيرا كسانى شايسته خلافت پيامبر و امامت مسلمين هستند كه به ضمانت خداوند معصوم از خطا و گناه باشند.آیه تطهیر:”همانا خداوند مي‌خواهد پلیدی و گناه را …
اين آيه نيز از نصوص امامت به شمار است:” ليكن دانشمندان و راسخان در علم از آنها ،به آنچه بر تو نازل شده و آنچه پيش از تو نازل گرديده است، ايمان مىآورند”(لكِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ)١.عبارت راسخون در …
واژه “اوتواالعلم”، يعنى كسانى كه به آنها دانش عطا شده است؛اين واژه در اين آيه به ائمه عليهم السلام تفسير شده است:”بلكه آن (قرآن) آياتى است روشن كه در سينه هاى كسانى جاى دارد كه به آنان، علم داده شده است و جز ستمگران آيات ما را انكار نمى كنند”(بَلْ …
آيه “مودت “نيز از نصوصى است كه در مورد امامت به آن استناد شده است.قرآن كريم،از قول خداوند به پيامبر (ص) مى فرمايد: “بگو من هیچ پاداشی براى (انجام) رسالتم،از شما در خواست نمی کنم جز مودت و دوستی با نزدیکانم (قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی)١.همه …
نصّ ديگر امامت در قرآن آيه “انّما أنت منذرٌ و لكلّ قومٍ هادٍ”١ است.هاد،همان هادى (هدايتگر)است و معناى آيه چنين است:همانا تو (اى پيامبر)،بيم دهنده هستى و براي هر قومى،هادى و هدايتگرى است.ابن عباس مى گويد: هنگامى که اين آیه نازل شد، پیامبر اکرم (ص)دست خود را بر سینه گذاشت و فرمود: “من …
از ديگر مستندات قرآنى امامت در قرآن، آيه إبتلى است.اين آيه به صراحت روشن مى دارد كه مقام امامت،مقامى مستقل از نبوت است و”عهد”ى الاهى است كه از طرف خداوند به بعضى برگزيدگان و رسولان الاهى اعطا مى شود ولى به ظالمان حتى اگر ذريه پيامبران باشند،داده نمى شود.سخن قرآن در مورد …
پس از رويداد بسيار مهم غدير خم كه پيامبر(ص)به فرمان خداوند،موضوع جانشينى خود را ابلاغ نمود، تكليف آينده اين دين پس از پيامبر روشن گرديد و بدين ترتيب اميد دشمنان براى عقيم ماندن اسلام، نااميد و آرزوى كافران كه فكر مى كردند با مرگ پيامبر،اين دين از بين خواهد رفت،نقش …
از ديگر آيات و نصوص امامت در قرآن ، آيه تبليغ است. در اين آيه خداوند با تاكيدى استثنائى پيامبرش را مأمور مى كند كه موضوع جانشينى و امامت را به مردم ابلاغ نمايد؛ و چنان اين امر را بزرگ مى دارد كه مى فرمايد اگر اين ماموريت را انجام …
يكى ديگر از نصوص امامت در قرآن آيه اولى الامر يا آيه اطاعت است .خداوند در اين آيه ،مردم را به اطاعت از خود،پيامبر و اولى الامر، فرا مى خواند:” اى کسانى که ایمان آوردهاید! اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید پیامبر خدا و صاحبان امر را، و هر …
در اثبات باورها و مبانى شريعت، نصّ قرآنى و روائى لازم است.نصوص قرآنى در مورد امام و امامت بسيارند كه به بعض از مشهورات آنها اشاره خواهيم نمود همچون آيه ولايت، آیه اولی الامر، آیه تبليغ، آيه تطهير، آيه اكمال، آيه انذار؛ آيه اوتواالعلم،آيه راسخون، آيه صادقین،آیه خیر البریه و…كه …
“من تو را امام و پيشواى مردمان قرار دادم”(إِنِّی جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً)١؛ و “آنان را پیشوایانی قرار دادیم كه به فرمان ما، هدایت می‌كردند”(وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا)٢.واژه “امام”، هفت بار و جمع آن “ائمه” پنج بار در قرآن آمده است.غير از پيشوايان الاهى و صالح(پنج بار) ، امام در اين معانى هم به …
لقاء به معنى ديدار است و “لقاء الله” ديدار خداست؛در قرآن كريم،حدود بيست بار سخن از لقاء خدا( با واژه هاي لقاء الله ، لقاء ربهم ، لقائنا ، لقائه ، ملاقيه ، ملاقوا ربهم و ملاقواالله)به ميان آمده است.ديدار خدا كه با چشم سر ميسر نيست(لا تدركه الابصار و هو يدرك …
قرآن به طور مكرر از زبان پيامبران نقل مى نمايد كه آنان هرگز براى انجام ماموريت رسالت شان و رنج ها و مشقت هائى كه در اين راه تحمل نمودند، از مردم طلب مزد و پاداش ننمودند:یکی از آنان حضرت نوح است که در چندين آيه از قول او با …
(ای پیامبر! ) “بگو:من برای دعوت نبوت هیچ پاداشی از شما نمی‌طلبم؛ و من از متکلفین نیستم!”(قل ما اسـئلکم علیه من اجر وما أنا من المتکلفین)١.متكلّف كيست؟ اين معانى براي متكلّف گفته شده است:ظاهر سازی و تزیین به آنچه خلاف واقع است؛تصنع و رياكارى؛ انداختن به رنج و مشقت .اگر …
از ديگر ماموريت هاي پيامبران،دعوت است: دعوت،فراخواندن مردم به مجموعه اى از خيرها با روش هاي پسنديده و نيكو. اين ماموريت را خداوند خطاب به پيامبراكرم(ص) در قرآن ،اينگونه بيان مى دارد:”دعوت كن (انسان ها را) به راه پروردگارت با حکمت و اندرز نیکو! و با آنها به روشی که …
“تو اي پيامبر! به واسطه رحمت پروردگار، در برابر مردم نرم و مهربان شدى و اگر خشن و سنگ دل بودی،آنها از اطراف تو پراکنده می‌شدند”(فبما رحمة من الله لنت لهم ولو کنت فظّا غلیظ القلب لانفضّوا من حولک)١.از ويژگى هاى پيامبران،اخلاق نيكو، نرمى و مدارا و مهربانى بوده است …
از ديگر ماموريت هاي پيامبران،استقامت و پايدارى بر انجام رسالت خويش است:“پس به همین خاطر، تو نیز آنان را به سوی این آیین دعوت کن و آن چنان که مامور شده‌ای استقامت نما؛ و از هوی و هوس های آنان پیروی مکن و بگو: به هر کتابی که خدا نازل …
پيامبران در قرآن ، “نور” خوانده شده اند. يكى از زيباترين تعبيرها در تعريف پيامبران در قرآن كريم،واژه “نور” است كه چونان نور زندگى انسان ها را روشن مى كنند:”از سوى خدا،نور و كتاب آشكارى به سوي شما آمد”(قد جاءکم من الله نور وکتـب مبین)١.پيامبران، همراه كتاب و وحى الاهى،ماموريت …
ابلاغ و تبليغ از جمله اهداف و ماموريت هاى پيامبران،ابلاغ روشن و صريح و آشكار پيام هاى الاهى بوده است.بلاغ و ابلاغ و تبليغ به معناى رساندن و گفتن است و مبلغ كسى است كه اين ماموريت رساندن پيام را انجام مى دهد.اين موضوع را قرآن در چند آيه بطور مستقيم و در …
“ما پیامبران خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آنان کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم به قسط و عدل قیام کنند”(لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ)١؛برپایی قسط و عدل ، از اهداف مهم بعثت انبياء بوده است. براى همه امت ها رسولى بوده …
اگر در يك فرايند هدايتى، فرد هدايتگر آن چنان مطالب و دلائل و براهين و حجت هاي خود را به طور روشن و واضح به مخاطب انتقال دهد كه او نتواند آن را انكار كند و عذر و بهانه آورد، از آن به “اتمام حجت”تعبير مى كنيم.بطورى كه اگر قرار باشد مجازاتى …
