قرآن، وحى الاهى، كتاب آسمانى،كتاب هدايت و كتاب علم و معرفت و معنويت است و يكى از روش‌های مؤثّر آن در ایجاد ارتباط و انتقال معارف الهی به مخاطبان خود، استفاده از گزارش های تاریخی امّت های پیشین و انبیای الهی و نقل قصص و داستان است و از تاریخ نگاری براى اهداف خود بهره می …
تاریخ باستان جهان را معمولاً به دوره عهد عتيق و قرون وسطى تقسیم می كنند.دوره اول، خاور ميانه باستانى، دوران كلاسيك حوضه درياى مديترانه، چين و هند باستان تا حدود قرن ٦ ميلادى و دوره دوم از قرن ٦ تا قرن ١٥ را در بر مى گيرد. دوران پيش مدرن هم شامل …
زرتشت(٦٠٠ تا ٦٠٠٠سال قبل از ميلاد)، انديشمند يا پيامبر ايرانى،موسس آئين مزديسناست.نوشته‌های سنتی، بر آنند که او ٢٥٨ سال پیش از اسكندر یا ۵۰۰۰ سال پیش از خشايارشا زیسته است.كتاب اين آئين اوستاست.این کتاب طی دوره های مختلف، توسط افراد گوناگون نگاشته شده است و تنها بخشی از سرودهای این کتاب يعنى “كاتاها” را …
عهد جديد، بخش دوم كتاب مقدس مسیحى است كه به آن انجيل مى گويند و توسط نویسندگان مختلفی نوشته شده و به نام خود آنها معروف است و به زندگی عيسى(ع) و پیروانش و تاريخ مسيحيت در قرن اول ميلادى می‌پردازد. عهد جدید تقریبا در همه مذاهب مسیحی معاصر شامل ۲۷ کتاب، از جمله چهار انجیل اصلی …
منظور از عهد عتيق يا عهد قديم، كتاب مقدس يهوديان و مسيحيان است.البته يهود نام كتب مقدس خود را تنخ مى نامند اما مسيحيان آن را عهد عتيق ناميدند در مقابل عهد جديد كه مجموعه انجيل ها و بخش دوم كتاب مقدس مسيحى است. نسخه های کنونی تنخ از ۳۹ کتاب تشکیل شده‌اند …
هرودوت(۴۸۴- ۴۰۹ پیش از میلاد)، تاريخ نگارى است كه كتاب شش جلدى اش درباره تاريخ تمدن يونان باستان و ارتباط دوقوم پارسى و ايرانى و كشف منشأ اختلاف آنها، هنوز مورد مراجعه است و یکی از مهم ترین منابع تاريخ ايران باستان محسوب می‌شود.هرودوت ، کتابش را تحت عناوین کلییو، اوترپ، تالی، ملپومن، ترپسیکور و …
ويليام دورانت (۱۸۸۵ –۱۹۸۱)، فيلسوف و تاريخ نگار آمریکایی ابتدا كتاب تاريخ فلسفه را نوشت اما به تاريخ علاقمند شد و تمام عمر خود را با همسرش آريل دورانت وقف نوشتن تاريخ تمدن نمود.در این کتاب او توانسته است با استفاده از آثار مورخان دیگر (از هرودت تا آرنولد توين بى)مکتب نوینی از تاریخ‌نگاری را به …
ابن اثير(٥٥٥-٦٣٠) با اثر تاريخى مشهور “الكامل”، مورد مراجعه محققان و مورخان بعد از خود مثل ابن خلدون بوده است.ابن اثير معاصر پنج خليفه عباسى( مستنجد، مستضيئ، ناصر،ظاهر و مستنصر)بود و تا حد بسيارى شاهد و ناظر سقوط و انقراض سلاجقه در ايران و عراق و معاصر با اضمحلال و سقوط خوارزمشاهيان در شرق …
ابن اسحاق(٨٥-١٥٠ه=٧٠٤-٨٦١م) را به خاطر تأليف كتاب “سيرت رسول الله”، اولين مورخ صدر اسلام ناميده اند. تخصص او بیشتر حول ماجراهای مدینه است.جدّ او یسار بن خیار از مسيحيانى بود که در نُقیره (روستایی در حوالی عین التمر) زندانی بود. خالد بن ولید پس از گشودن این قلعه ( در ۱۲ق/۶۳۳م)آنان را به ايارت …
ابن هشام(متوفی ۲۱۳یا ۲۱۸ق)، تاریخ نگار قرن سوم ،صاحب كتاب “السيرة النبويه”(سيره پيامبر اسلام) است كه تصحيح و اصلاح كتاب سيره ابن اسحاق مى باشد. ابن هشام چنانکه خود گفته است مطالبی را که بی‌ارتباط با پیامبر در سیره ابن اسحاق دیده و نیز برخی اشعار و مطالب شنیع را از این سیره حذف …
جرير طبرى(٢٢٤-٣١٠ه=٨٣٩-٩٢٣م)در آمل زاده شد و در بغداد از دنيا رفت.او مشهورترين مورخ اسلامى نام گرفته و تاريخش یکی از قدیمی‌ترین تواریخ عمومی در جهان است. البته دیدگاه کلامی وی در تدوین تاریخش تأثیر گذاشته و تاریخ وی را به عدم بی طرفی در نقل تاریخ متهم کرده‌است. هدف طبری از نگارش تاریخ، عرضهٔ …
ابن خلدون(٧٣٢-٨٠٨ه:١٣٣٢-١٤٠٦م)»در تونس متولد شد. در دوران کودکی ابن خلدون، بزرگان دینی که از اسپانیا به تونس سفر می‌کردند در خانهٔ آنها توقف می‌کردند و همین امر باعث شد ابن خلدون از کودکی و به وسیلهٔ این افراد قرآن و ساير علوم را بياموزد.شهرت او به خاطر مقدمه اى است كه بر كتاب خود …
ايمانوئل كانت( ۱۷۲۴ – ۱۸۰۴)از فیلسوفان کلیدی عصر روشنگرىاست. او تجربه گرايي و عقل گرايي نوین را در هم آمیخت و روش او در مابعدالطبيعه و معرفت شناسى، اخلاق ، فلسفه سياسى، زيبائى شناسى و فلسفه تاريخ هنوز طرفدارانى دارد.فلسفه نقدى او در اين آثار مطرح شده است: نقد عقل محض، نقد عقل عملى، نقد …
وُلْتر(۱۶۹۴-۱۷۷۸) از نامدارترین فيلسوفان و نویسندگان فرانسوى عصر روشنگرى است. شهرت او به خاطر هوش خارق‌العاده‌اش، مخالفت‌هایش با کلیسای كاتوليك، حمایتش از آزادی مذهب، آزادى بيان و شجاعت در پيگيرى عدالت بود.در هفت سالگی مادر خود را از دست داد و در یک خانواده مذهبی بزرگ شد. او در مدرسه لوئی کبیر توسط عیسویان آموزش …
كارل ماركس(١٨١٨-١٨٨٣)نظريه پرداز آلمانى كه به دليل نوشته هاي سياسيش از او سلب تابعيت شد و به همين جهت دهه ها به همراه همسر و فرزندانش در تبعيد در لندن زندگى كرد و با همكارى دوستش فريدريش انگلس به توسعه انديشه هايش پرداخت.معروف ترين نوشته هاى او مانيفست حزب كمونيست(١٨٤٨) و اثر سه …
هگل فیلسوف آلمانی (۱۷۷۰-١٨٣١) برای دستیابی و کشف حقایق، روش و طریق خاصی را مطرح کرد و آن را دیالکتیک نامید. دیالکتیک کلمه‌ای یونانی به معنای گفتار و دلیل است و مفهوم آن، گفتگو و مجادله کردن است. هگل همچنین ضدیت و تناقض را به دیالکتیک خود افزود. وی تناقض را پایه فعالیت …
اسوالد اشپنگلر(١٨٨٠-١٩٣٦)مورخ و فیلسوف تاریخ آلمانی،صاحب فرضيه و كتاب ” انحطاط غرب”معتقد بود كه انحصار، مادي گرايي و تلاش دولت ها براي محروم سازى اتباع خود از حقوق شان،سه عامل اصلي انحطاط تدريجي هر نظام و سيستم حكومتي است. وي در همان زمان و به همان دلايل، فروپاشي نظام ناسيونال سوسياليستي …
برنارد لوئیس(۱۹۱٦-٢٠١٨)در زمان جنگ جهانی اول در خانواده‌ای یهودی در لندن متولد شد و در زمان جنگ جهانی دوم ابتدا در واحد تانک ارتش انگلیس و سپس در واحد اطلاعات وزارت خارجه به خدمت گمارده شد. بعد از پایان جنگ، لوئیس به ریاست دپارتمان خاورمیانه دانشکده مطالعات خاورى و آفريقائى دانشگاه لندن كه …
جرج سارتن (۱۸۸۴ – ۱۹۵۶)بلژيكى را پدر تاريخ علم لقب داده اند. وی کتاب‌هایی چون تاریخ علم، مطالعه تاريخ علم و سه جلد از مجموعهٔ نه جلدی مقدمه اي بر تاريخ علم را به رشتهٔ تحریر دراورد که مشارکت‌های علمی و فرهنگی هر تمدن از دوران باستان تا قرن چهاردهم را بررسی می‌کند. وی نویسنده ۱۵ کتاب و بیش …
آرنولد جوزف توین‌بی انگليسى(۱۸۸۹-۱۹۷۵)از سرشناس‌ترين نمايندگان معاصر فلسفه نظري يا جوهري تاريخ به شمار مي‌رود. او كوشيده است تا به كشف قوانين حاكم بر تاريخ بپردازد و كشف قوانين تاريخي را، از طريق يافتن قوانين رشد و تكامل تمدن ها پي گرفته است؛ لذا به بررسي تطبيقي جوامع مختلف تاريخي پرداخته تا …
ساموئل هانتینگتون (۱۹۲۷– ۲۰۰۸)، متخصص مشهور علوم سیاسی آمریکایی، در یک مقاله با نام “برخورد تمدن ها” در سال ۱۹۹۳ تئورى خود را که واکنشی به کتاب “پایان تاریخ و آخرین انسان” فرانسیس فوکویاما (منتشر شده در سال ۱۹۹۲)بود، مطرح كرد و سپس در سال ۱۹۹۶ تئوری خود را با انتشار کتابی …
“پایان تاریخ و آخرین انسان” نام كتاب فرانسيس فوكوياما(١٩٥٢- )است.او دکترای جامعه شناسی از دانشگاه شیکاگو داشت و به‌عنوان کشیش کلیسای پروتستان خدمت می‌كرد. او متخصص اقتصاد سیاسی دانشگاه جانز هاپکینز است که به خاطر نظریه پردازی “پایان تاریخ”شهرت يافته است.سه نظریه مهم او در عرصه سیاست عبارتند از:نظریه پایان تاریخ؛پایان نظم؛ و دگرگونی عظیم . …
اوریانا فالاچی (١٩٢٩-٢٠٠٦) روزنامه‌نگار، نویسنده و مصاحبه گر مشهور سیاسی ایتالیایی بود که در شهر فلورانس متولد شد و در سن ۷۷ سالگی در همان شهر درگذشت.نه ساله بود که جنگ جهانی دوم شروع شد و در اين دوران به عنوان یک چریک ضد فاشیسم فعالیت می‌کرد. هنوز بیست ساله نشده بود …
الوين تافلر( ١٩٢٨-٢٠١٦)برای نخستین بار در ایران با ترجمه و انتشار کتاب “موج سوم” شهرت یافت. تافلر كه در يك خانواده مهاجر يهودى در نيويورك به دنيا آمد و بيشتر عمر خود را در لس آنجلس گذراند، كارهاي بسيارى از جمله روزنامه نگارى و پژوهشگرى را تجربه كرد. او در این کتاب از …
“تاريخ ” كيست كه مى شود با او مصاحبه كرد و مصاحبه با تاريخ را نوشت؟! يا به كلاس درسش رفت و از او درس گرفت و عبرت آموخت ؟ و يا از جبرتاريخى سخن گفت ؛يا بر تارك آن نشست ؛ و كسانى را به زباله دان آن فرستاد؟! اصلاً تاريخ …
عنصر اميد را از پهنه زندگى انسان حذف كنيد، چه چيزى براي او باقى مى ماند؟ انسان با اميد زنده است؛با اميد نَفَس مى كشد و به تكاپو و تلاش مى پردازد و به اميد فرداهاي روشن، سختى شب هاى سياه را تحمل مى كند و مغلوب تاريكى نمى شود.يأس و نا اميدى، …
همه كالاها و چيزهاى باارزش مثل الماس و طلا و اسكناس و برندهاى مشهور، نوع بدلى و تقلبى هم پيدا مى كنند و اين به خاطر آن است كه سودجويان و فريبكاران از راه جذب مردم و قالب كردن نوع تقلبى به جاى نوع اصلى، آب و نان و موقعيتى را براى …
دين و آموزه هاي ديني با وجود برخورداري از جايگاه رفيع الاهى و تكيه بر مبانى فطرى و برهانى در پاسخگويي به نيازهاى مادى و معنوى انسان، اما بي نياز از هنر و ادبيات به عنوان دو پديده مهم ارتباطي در پهنه تفهيم و تفاهم و تبليغ، نبوده و نيست. بدون بذل توجه به …
روزگارى سياه پوستان را نسل سوخته مى خواندند زيرا در نظام نابرابر آپارتايد، هيچ آينده روشنى براي آنان متصور نبود. گرفتاران بلاى اعتياد را نيز نسل سوخته مى گويند كه اعتياد، همه چيز آنان را نابود كرده و حال و آينده شان را آتش زده است. مبتلاشدگان به جنگ مثل مردم سوريه و …
استقلال طلبی، تنوّع دوستی، هیجان خواهی، جلوه گرى و نوگرایی از جمله ویژگی های انسانى به ويژه در دوران جوانی است. تمایل به امروزی شدن و نوگرایی و درخشيدن بين ديگران و جلوه كردن ميان همنوعان و شکستن قالب های موجود، رقابت و چشم و هم چشمى با دوستان و رقيبان،فاصله گرفتن از هنجارهای …
جنگ نرم از قدرت نرم ، برمى خيزد كه آن توانایی تأثیرگذاری بر دیگران برای کسب نتایج مطلوب از طریق ايجاد جذابیت به جای اجبار یا كاربرد سلاح است که موجب دگرگونی در هویت فرهنگی و الگوی رفتاری مورد قبول یک نظام سیاسی يا فرهنگى می‌شود.در فضای جنگ نرم صحبت از موشک و …
انسان در درون خود با دو دعوت روبروست:فرشته اى از جانب خداى رحمان او را به كار نيك مى خواند و ديگرى شيطان است كه او را به تباهى و فساد دعوت مى نمايد.وقتی انسان از خود مراقبت نکند گرفتار تیرهای شیطان می‌شود؛ شیطان با یک سیاست گام به گام و تدریجی وارد …
جامعه معاصر به دليل كثرت جمعيت، زندگي شهري، فاصله گرفتن از طبيعت ، فشردگي جمعيت، تقسيم كار شديد، ماشيني شدن بيشتر فعاليت ها، تكاپوي رواني زياد، زندگي در قفس آهنين بوروكراسي، در معرض هيجانات و شوك هاي مستمربودن، آلودگي محيط به انواع آسيب ها و انحرافات، كاهش ارتباطات اوليه، آپارتمان نشيني، و …
قرن گذشته به سختى توانست نظام تبعيض نژادى و آپارتايد را ملغى كند و به تبعيض نژادى و تفاوت سياه و سفيد پايان دهد.آيا آثار فرهنگ طبقاتى كاملاً محو شده يا به اشكال و نام هاى ديگرى باقى است؟ تاريخچه نظام هاى طبقاتى نشان مى دهد كه در همه كشورها،طبقات و كاست ها …
آيا فقر در سده جديد در جهان كاهش مى يابد يا افزايش پيدا خواهد كرد؟ فقر یا ناداری یا تهیدستی یا تنگدستی يكى از معضلات اجتماعی است كه آثار منفی و زيانبار ی را به دنبال دارد و منشأ بسيارى از ناهنجارى هاى اجتماعى است.فقر، نه تنها بر كردار و رفتار افراد فقير …
