اگر باور داريم كه “يك دست ، صدا ندارد”! و براى توليد صدا بايد دو دست مشاركت كنند و با تعاون كه همان مشاركت و ياريگرى گروهى است،با هم همكارى نمايند. ضرورت مشاركت اقشار همسو را بيشتر درك مى كنيم. مشاركت يك سرمايه اجتماعى است كه در همه زمينه ها قابل تعميم است.خداوند وقتى موسى(ع)را براى پيامبرى برگزيد،موسى از او خواست كه در اين ماموريت، برادرش هارون را با او مشاركت دهد و گفت:او را در كارم شريك نما(و أشركه فى امرى١) و خداوند پذيرفت و هارون را شريك و وصى او نمود.پيامبر ما(ص)نيز در حديث منزلت، نقش على را در كار خويش،نقش هارون براى موسى اعلام نمود(أنت منى بمنزلة هارون من موسىٰ٢) كه اين مشاركت ها،موجب تحقق يافتن ماموريت هاى بزرگ الاهى گرديد.امروز دولتى را موفق مى دانند كه بتواند با مشاركت همه گروه ها و احزاب و سازمان ها و نهادهاى مردمى يك جامعه(سمن ها)، امور كشور را به پيش برد.اين فرايند البته نياز به سياست گزارى،برنامه ريزى دقيق و نظارت،دارد. كار گروهى و مشاركتى به سعه صدر و تحمل و بردبارى بالا، نياز دارد؛ همان چيزى كه موسى از خدا خواست و گفت:سينه ام را گشاده و كار را برايم آسان ساز(ربّ اشرح لى صدرى و يسّر لى امرى٣)…
اما مراحل مشاركت: وقتى اهداف شما مشخص شد بايد به دنبال شريك خوب و صالح بگرديد كه او هم در تمام يا بخشى از هدف با شما همسوست.شراكت لازم نيست حداكثرى باشد؛ درصد شراكت مى تواند ده درصد تا نود درصد متغير باشد.بايد تقسيم كار انجام و انتظارات از يكديگر دقيقاً مشخص شود.از رقابت و تخريب يكديگر پرهيز و صداقت و يكدلى حاكم باشد.اشتباهات طرفين ،اغماض شود اما از هر اشتباه براى ادامه كار تجربه اندوزى شود تا اشتباه تكرار نشود.یکی از اصول مهم و حیاتی در هر مشارکتی انعطاف‌پذیری و توسعه‌طلبی است. زیرا میزان توانایی شما در گسترش منابع باعث می‌شود تا كارگزاران آزادی عمل بیشتری برای نوآوری و گشودن فضاى جديد و توسعه داشته باشند. یک مشارکت ارزشمند باید از توانایی سازگاری با گذر زمان و اشتراک‌گذاری منابع برخوردار باشد.صداقت و شفافیت سبب می‌شود تا بتوانید از فرصت ها استفاده بهتری نموده و اعتماد بيشتر شريك خود را جلب نموده با آرامش و توان بيشترى به سوى اهداف خود حركت كنيد…
در فرهنگ دينى،مشاركت جايگاه والائى دارد.مشاركت درونى در جامعه اسلامى با عنوان تعاون در امور نيك و خداپسندانه، يك دستور است:”در نيكوكاري و پرهيزگاري با يكديگر تعاون و ياريگرى داشته باشيد نه در امور گناه و تجاوزگرى”(تَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ٤).در مشاركت برونى يعنى با غير همكيشان نيز مى توان در امور مشترك همكارى نمود:”بگو: اى اهل‌كتاب! بيائيد به سوى سخنى روى آريم كه ميان ما و شما مشترك است :جز خداوند را نپرستيم وچيزى را شريك او قرار ندهيم و بعضى از ما بعضى ديگر را بجاى خدا صاحب اختيار نگيرد. پس اگر (از اين پيشنهاد) سرباززدند، بگوييد: گواه باشيد كه ما مسلمان و تسليم خدائيم٥”. اين همكارى با اهل كتاب در مشتركات، مى تواند براى مقابله با تبليغات ملحدان و خداناباوران از طريق همكارى هاى فرهنگى و تبليغى و برگزارى همايش ها و فعاليت هاى مشترك موثر افتد و پيروان دو طرف را در برابر هجمه هاى شديد تبليغى بى دينان و لائيك ها در فضاى حقيقى و مجازى ، حفظ نمايد…
جلب مشاركت همه باورمندان به منجى عدالت گستر، از راهبردهاى مهمى است كه اگر بتوان آن را تحقق بخشيد، صدايش به همه جا خواهد رسيد! مگر مسيحيان و كليميان و زردشتيان و…به منجى، باور ندارند؟ آيا آنها براى آمدن منجى دعا نمى كنند و ظهورش را نزديك نمى خواهند؟ وقتى مى توان در دعا براي تعجيل ظهور منجى، مشاركت آنان را جلب كرد ، چطور نتوانيم در داخل جامعه اسلامى، با پرهيز از نزاع بر سر مختلفات، مشتركات را محور قرار داد و همكارى هايي را برنامه ريزى نمود؟ امروز با مشاركت همه باورمندان به موعود، هم صف واحدى در مقابل منكران و ملحدان، ترتيب مى دهيد و هم دل مولايتان را كه هماره نگران تفرق هاست، شادكرده و با او پيوند بيشترى خواهيد يافت.اين مشاركت ها در طيف هاي گوناگون قابل طراحى و برنامه ريزى است تا صداى آن به همه جهان برسد.هنر مشاركت مى تواند نيروهاى پراكنده را به لشكر عظيم منجى خواهان جهان، تبديل نمايد…
———————
١.طٰهٰ/٣. ٢.صحيح بخاري١٦٠٢/٤؛معانى الاخبار٧٤/١. ٣.طٰهٰ/ ٢٦و ٢٧. ٤.مائده/٢. ٥.آل عمران/٦٤.