در مدرسه معارف آل الله، انسانِ منتظر، پرورده مى شود؛ زيرا كه پيامبر خدا فرمود: “برترین کارهای امت من، انتظار گشايش از سوى خداست”(اَفضَلُ اَعمالِ اُمَّتِی اِنتظارُ الفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ)١.انتظار فرج و گشايش در امور،مربوط به همه دوران هاست ،اما در اسلام،اين مفهوم با موضوع مهدويت گره خورده است.باور مهدويت يعنى باور …
از انسان تربيت شده معارف كتاب و عترت ، جز وفادارى ،انتظار نمى رود! گوئى وفاي به عهد از امورى است كه با فطرت انسان عجين شده است، چون وقتى وعده و قولي به فرزند كوچك تان مى دهيد او شما را متعهد مى شمرد و دائماً از شما وفاي به عهد و …
انسان معارفى در مدرسه قرآن و سيره پيشوايان،درس فداكارى مى آموزد. فداكارى يعنى خواسته خود را كنار زدن و خود را فداي خواسته ديگران كردن و به عبارت ديگر، دیگران را بر خویش مقدّم داشتن و ايثار كردن است. ايثار بخشش به ديگران است در جايي كه خود فرد به آن نیاز دارد.فداكارى و ایثار از …
فروتنى و تواضع يعنى خویش را کوچک نشان دادن و برتر ندانستن از ديگران ،از صفات پسندیده انسانى است و نقطه مقابل آن تكبر يعنى خود را بزرگ پنداشتن است.البته تواضع به معناي خوارکردن خود و زیر بار ذلت رفتن نيست. به فرض كه انسان خود را برابر دیگران از جهت یا جهاتی …
انسان،صاحب عقل و فكر است و تفكر، زينت اوست كه با آن مى تواند در واقعيت و كنه امور بينديشد و همه كشف ها و اختراعات و برنامه ريزي ها و هنرنمائي هاى بشري ، حاصل تفكر است و هرجا هم كه شكست و سقوط داشته حاصل خروج از انديشه و عقلانيت …
… بر اثر صبر، نوبت ظفر آيد! بدون صبر و شكيبائى ، دست يابى به اهداف و موفقيت و تداوم زندگى ، ممکن نیست؛ هر انسانی برای وصول به هر هدف مهمى نيازمند صبر و شكيبائى است.البته صبر هرگز به معنای تحمل بدبختی ها و تن دادن به ذلت و تسلیم در …
شکر و سپاس از كريم و بخشنده و منعم، از امور عقلی است و هر انسان عاقلی آن را لازم مى شمرد؛ چنانكه خداوند متعال نیز به بندگان دستور می دهد كه شكر نعمت ها را به‌جای آورند و كفران نعمت نكنند ١از طرف دیگر از بندگان شكور، تعریف و تمجید نموده بندگان …
قلب روى اندود ، نستانند در بازار حشر/خالصى بايد كه از آتش برون آيد سليم! وقتي شيطان بر اثر تمرّد از فرمان حق و فريب آدم و حوا، رانده درگاه حق شد گفت: به عزت و جلال تو سوگند كه همه انسان ها را گمراه خواهم نمود مگر اهل اخلاص را١؛ اخلاص …
يك سرمايه كه بيشتر نداريم و آن عمر ماست ! آيا ريسك كردن با اين تنها سرمايه،عقلانى است؟بى شك اين سرمایه گرانبها بايد در تجارتي شركت كند كه سود سرشارى داشته باشد. ارزان فروشي عمر و هدر دادن سرمايه وقت، زيان مضاعفي را متوجه ما مى كند كه جبران ناپذير است زيرا …
وقتي محبت خداي مهربان در دل انسان جاي گرفت ، دوست دارد گوشه خلوتى پيدا كند و با او راز و نياز نمايد؛ مأنوس شود و راز دل گويد؛عبادت كند و ياد او نمايد؛نامش ببرد و صفاتش را بخواند؛ وقتى اين محبت شعله ورتر مى شود كه درمى يابد،خدايش نيز طالب اين …
اگر امور أُمّت به دست افرادي بيفتد كه دانش و تخصص كافى براي آن امور نداشته باشند، چه فاجعه اي رخ خواهد داد؟ بسيارى از نابسامانى هاي جوامع مربوط به اين است كه افراد شايسته و كاردان در رأس تصميم گيرى ها نيستند يا به خاطر بي تقوائي و مال پرستى و دنياگرائي، …
“هركس اندوه و مشكلي را از مومنى برطرف نمايد خداوند در روز قيامت اندوه را از قلبش برطرف مى سازد”١؛ اين سخن امام رضا(ع) و روايات بسيارى كه از پيشوايان در اهميت مشكل گشايي از كار مردم آمده،انسان ها را به اين امر مهم دعوت و ترغيب مى نمايد: امام حسین (ع) گره …
آيا پيامبران و پيشوايان الاهى براي ابلاغ وحى و تبليغ دين از سوى خدا براي مردم ، بايد از آنها مزد و اجر، طلب نمايند؟ قرآن تاكيد مى كند كه نه آنها مزدي طلب مى نمودند و نه مردم مى توانستند عظمت مقام معنوى رسالت و نبوت و امامت را با مزد …
اميد سرمايه زندگى است؛ بدون اميد مشعل زندگى خاموش است و افق ، تاريك و آينده مبهم و انتظار براي فردا، پوچ! نبايد گذاشت كه وجود انسان ها از اميد، تهى گردد.قرآن، از کسانی که امید به رحمت خداوند ندارند، با تعبير گمراه ياد کرده است١؛امام سجاد(ع) فرمود: نا اميدى، از گناهان …
انسان معارفى به پيروي از قرآن، خود را متعلق به عقيده اش مى داند و عقيده اش مربوط به سرزمين خاصى نيست و جهانى است:”نیست این [قرآن]مگر یك تذكر و بیدارباش برای تمام جهانیان”١؛ و “تو را نفرستادیم مگر آنكه برای همه مردم بشارت دهنده و بازدارنده باشی”٢؛ و “ای مردم، …
امروزه مشاركت در امور خيرخواهانه و نيكوكاري ،”مسئوليت اجتماعى” نام گرفته و به عنوان يك وظيفه براي همه شهروندان به ويژه متمولان و بنگاه هاي اقتصادي،شكل رسمى پيدا كرده است و حتى به شكل قانونى، جزو هزينه هاي قابل قبول در حسابرسي مالياتى بنگاه ها،قرار گرفته است. متعهد بودن فرد يا …
به اين توصيه ها دقت كنيد:”کسی که زمانش را نشناسد، به تاراج می رود١”! ؛”خردمند بايد زمان خود را بشناسد”٢؛ “رحمت خدا بر آن کس که زبانش را نگهدارد و زمانش را بشناسد و راه و روش درست را بپیماید”٣؛ ” در معرفت آدمی، همین بس که… آگاه به زمان خویش باشد”٤؛ …
انسان معارفى چون در اجتماع است، پيوند هاي اجتماعى و دينى او را به دوست گزينى مى كشاند. انسانى كه دوست نداشته باشد،به فرموده اميرمومنان(ع)،غريب است:”غریب كسی است كه دوستی برای خود نداشته باشد”١. لذا غریب كسى نيست كه دور از وطن باشد بلكه اگر كسی در وطن خود باشد اما دوست …
انسان در خانواده به دنيا مى آيد ؛ نشو و نما مى يابد و چون بزرگ شود خود نيز با ازدواج به تشكيل خانواده مى پردازد و چرخه حيات و زندگى ادامه پيدا مى كند.در طول تاريخ، ميلياردها انسان بدينگونه آمده اند و رفته اند و اين نهاد اجتماعى برجاى مانده است …
انسان، زير اين آسمان كبود، چه كسي را مهربان تر از امام -كه نماينده خداست-پيدا كند براي دوستى و پيوند؟! امام خليفه خدا و راهنما و پيشواي انسانهاست؛از او نزديك تر به خدا نداريم؛ او مهربان ترين،عابدترين ، داناترين و خوب ترين بنده خداست؛اگر انسان به او نزديك شود و حبل ولايش را …
بخش مهمى از زندگى هر انسانى تلاش براي معيشت خود و خانواده از طريق کسب و کار است؛ اما اين كسب و كار از نظر شريعت بايد شرايطي داشته باشد. يعنى انسان مجاز نيست از هر طريقى و به هر وسيله اى مال به دست آورد و به هرنوع كسب و كارى …
“هدايت”زيباترين و با ارزش ترين چيزي است كه انسان هر روز از خالق خود در نمازها طلب مى كند١؛در ارزش هدایت همین بس که قرآن نتیجه و هدف از ارسال رسل و انزال کتاب هاى آسمانى را همان هدایت قرار داده است. اصولاً قرآن براي هدايت مردم نازل شده است٢ چنانكه تورات و …
انسان معارفى، در برابر هجوم فرهنگي دين ستيزان، بي تفاوت و بى اقدام نيست.او فعاليت هاي اين دشمنان را زير نظر دارد و از برج و باروهاي دين مرزبانى مى كند.او به اين آيه قرآن گوش هوش سپرده است كه :”ای کسانی که ايمان آورده‌اید (در دین‌داری) صبور باشید و یکدیگر را به …
آن دين ابراهيمى كه در اسلام ،جاودانگى يافت و توسط خاتم رسولان و پايان بخش سلسله انبياء به انسان ها ارائه گرديد با وِلایت امامان معصوم از نسل پيامبر(ص) ادامه يافت تا بتواند هدايت بشر را تا پايان دنيا به عهده گيرد و سعادت او را تضمين نمايد.ولايت به معناي سرپرستی و صاحب …
حضور در ميان مردم و همكارى موثر در ساختن اجتماع، وظيفه انسان معارفى است. انزوا و گوشه گيرى و رهبانيت در اين آئين نيست. ترک دنیا و لذت‌های آن و کناره گرفتن از مردم و جامعه و عبادت در دیر و صومعه، در اسلام نهی شده است. رهبانيت ،ظاهراً در …
انسان معارفى، نماد نظم است! او وصيت اميرمومنان(ع)را در برابر چشم دارد كه فرمود سفارشتان مى كنم به تقوىٰ و نظم در امورتان!١؛ نظم يعنى آراستن ، ترتيب به سامان و انضباط داشتن در امور است به نوعى كه به بهترين شكل با كمترين كجى و اعوجاج ، انجام پذيرد. انتظام داشتن …
انسان معارفى،تسليم خداست و آنچه را خالقش براي او تشريع نموده بدون چون و چرا، اجرا مى كند چون يقين دارد كسى مهربان تر از خالق نيست و هرچه آن مهربان براى او پسنديده ، بهترين براي اوست:يكى درد و يكى درمان پسندد/ يكي وصل و يكي هجران پسندد/من از درمان و درد …
معاد، زنده شدن و بازگشت انسان پس از مرگ براي حسابرسي اعمال و به دنبال آن پاداش يا جزاست. اين از مهم ترين باورهاي ماست. در قرآن كريم، بعد از توحید و خداشناسى،بيشترين تاكيد به موضوع معاد و اعتقاد به حیات بعد از مرگ، و حسابرسى اعمال بندگان و پاداش و کیفر و …
در فرهنگ معارفى اگر بخواهيم اصلى ترين ويژگي انسان متعالى را در يك كلمه خلاصه كنيم آن كلمه، “تقوىٰ” است! تقوى،از ريشه «وقی» به معنای پروا و حفظ و صیانت و نگهداری است و منظور از آن حفظ خويش در برابر خدا و دستورات او و پرواي او را داشتن است: “پرواي خدا …
چيست منظور از “هواي نفس” كه بعضى آن را خداي خويش قرار مى دهند؟:” آيا ديدى كسى را كه هواي خويش را خداي خويش قرار داده است١”؟! انسان در وجود خويش، دعوت كننده اى دارد كه او را به سوى بدى ها و زشتى ها امر مى كند كه از آن به تعبير …
چند شوي غرّه در اين خاكدان؟/ چند منى،اي دو سه من استخوان؟! منيّت و غرور،پرتگاهى خطرناك است كه سقوط انسان را در پى دارد. منشأ اين گرايش،نادانى است يا وسوسه هاي شيطانى.خود شيطان نيز در دام غرور افتاد كه رانده و رجيم شد؛ لذا تصميم گرفت انسان ها را به همان شيوه …
آيا نسیان یا فراموشی به معنای از یاد بردن و محو شدن چیزی از ذهن، در اختيار انسان است؟ در بيشتر فراموشى ها، انسان اختيار ندارد و از بابت آن سرزنش نمى شود اما يك نوع نسیان و فراموشی هست كه در اختیار انسان است و بر اثر سوء اختیار و بي توجهى …
هيچكس بهتر از خداوند شيطان را نمى شناسد و نمى تواند به خوبي او، شيطان را به انسان معرفى نمايد! پروردگار مهربان كه ما را بسيار دوست مى دارد،اين گونه شيطان را معرفى مى نمايد:”اى انسان ها، شيطان، دشمن آشكار شماست”١؛ “او دشمن شماست، او را دشمن خود قرار دهيد”٢؛” او بين …
انسان، به اخلاق است كه انسان است وگرنه انسان نيست هركس كه چهره آدمى دارد اما از آدميت نشانى ندارد كه گفته شده(صورت زیبای ظاهر هیچ نیست/ای برادر سیرت زیبا بیار)؛و نيز: تن آدمی شریف است به جان آدمیت/نه همین لباس زیباست نشان آدمیت/اگر آدمی به چشم است و دهان و گوش و …
تفاوت علم و عقل در چيست؟ چرا اين همه بر فراگيري علم تأكيد شده است؟ چرا نگاه به چهره عالم ،عبادت شمرده شده است ؟ چرا فرشتگان،زير پاي طالبان علم،بال مى گسترند و عالمان بالاترين مقام را دارند؟ پاسخ اين پرسش ها را قرآن و روايات،اين گونه داده اند: عقل و علم مكمل …
تمام پيشرفت هاي بشر،مرهون “عقل” اوست ! عقل، مایه تمایز انسان از سایر موجودات است ؛ از هرگونه سخن، اعتقاد و یا رفتار انسان که منطبق بر عقل نباشد، نکوهش و از هر گفتار و رفتار عقلانی او، ستایش می شود.میراث عظیم علمی و فرهنگی بشر حاصل این عقل خدادادی است.بر پایه همین …
تمام ارزش انسان به گوهر “اراده” و”اختيار” اوست زيرا با اين اختيار و انتخاب مى تواند خود را از فرشتگان، بالاتر بَرَد يا از حيوانات فروتر كَشَد. براي اثبات اختيارداشتن انسان،لازم نيست استدلال كنيم چون همگى وجدان مى كنيم كه افعال مان را خودمان انجام مى دهيم نه ديگرى؛لذا در بعضي جاها …
انسان شناسي معارفي بدون بحث فطرت قابل تبيين نيست. فطرت، گوهر مباحث انسان‌شناسي و سنگ زيرين آن است و با حذف آن، اساس اين دانش فرو مى ريزد.بحث بنيادين در باب فطرت اين است: آيا هنگامي كه انسان پا به قلمرو گيتي مي نهد، معارفي در او تعبيه شده يا اينكه ظرف وجودش …
چرا در ميان همه مخلوقات، خداوند انسان را اين همه كرامت و شرافت بخشيده كه به خاطر خلقت او،خويش را بهترين آفرينندگان خوانده است:”به یقین،انسان را از عُصاره ای از گِل آفریدیم.سپس او را [به صورت] نطفه‌ای در جایگاهی استوار قرار دادیم.آنگاه نطفه را به صورت علقه در آوردیم.پس آن علقه را [به …
منظور از انسان، همين شما هستيد و من و كساني كه با آنها زندگى مى كنيم و هموطنان ما و چند ميليارد ديگر كه روي اين كره خاكى زندگى مى كنيم و ميلياردها فرد ديگر كه قبل از ما بودند و بعد از ما هم خواهند آمد و زندگى خواهند كرد.لازم نيست …
