مسلمانان اگرچه در مذاهب مختلف باشند، اما به خداى واحد معتقدند و پيامبرى رسول اكرم(ص)را باور دارند و قرآن را كتاب آسمانى و كعبه را قبله خود مى دانند و به نماز و روزه و ساير احكام پاي بندند.لذا بايد بر مبناي اين اشتراكات ، در مقابل مخالفان و معاندان و كينه ورزان نسبت به اسلام همچون “يد واحده” باشند و رسم برادرى و همدينى را به جاى آرند و اجازه ندهند اجانب بر سرزمين هاى آنها دست اندازى كنند و اگرچه پنج مذهب هستند اما چون پنج انگشت يك دست در مقابل دشمنان، مشت باشند و به يكديگر يارى رسانند.در هر كشوري و در هر جاي جهان كه هستند امت واحده باشند و اختلافات خود را هم با گفتگو و مباحثه علمى حل كنند كه اسلام دين علم و برهان و بينه و هدايت است.وقتى سخن از وحدت و اتحاد امت اسلامى مى رود اين معنا مورد نظر است نه اينكه همه، عقائد خود را رها كنند و به مذهب اكثريت درآيند.حقانيت مقوله ديگرى است كه سر در گفتمان علمى و مباحثه و تحقيق دارد و بايد به آن پرداخت و آموزش داد اما امت واحده بودن نياز به بحث ندارد و امرى عقلى است و بايد در مقابل دشمنان وحدت داشت و با هركس كه اين وحدت را خدشه دار كند مقابله كرد.
هرگونه نزاع و جنگ داخلى موجب تحليل قوا و ضعف توان و ايجاد شكاف و نهايتاً شكست است.قرآن مى فرمايد:از خدا و رسول اطاعت نمائيد و نزاع نکنید،چون سست و مضطرب و شكننده می شوید و نیرویتان تحلیل می رود (أَطيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ريحُکُمْ )١.حدود يك سوم جمعيت جهان را مسلمانان تشكيل مى دهند كه علاوه بر پنجاه و هفت كشور اسلامى (اعضاي سازمان همكارى هاي اسلامى)در بقيه دويست كشور جهان هم به شكل اقليت هاي پراكنده اما مورد توجه، زندگى مى كنند.بيشترين ذخائر جهان در اختيار آنهاست و شايسته است با اتكا به آن،سيادت جهانى داشته باشند. اما عواملى چون استعمار و اختلافات داخلى آنها را ضعيف نگاه داشته است.بايد با رشد علمى،تلاش و همدلى اين سيادت را محقق كنند كه عزت و سربلندى از آن خدا و رسول و مومنان است( وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ )٢.اميرمومنان(ع)خطاب به مردم فرمود:”بيائيد دل هاتان را با هم صاف كنيد، مگر با هم برادر نيستيد؟! “حتى اگر تعدادتان زياد هم باشد،با تفرقه به جائى نمى رسيد زيرا دل هاتان با هم نيست”٣. بعد مى فرمايد دشمنان شما چون با هم متحدند بر شما پيروز خواهند شد:”به خدا سوگند، گمان می کنم که این قوم(منافق) به زودی بر شما چیره شوند؛ زیرا آنان در باطن خود یکپارچه و متحدند و شما در حق خود دچار تفرقه و پراکندگی هستید”٤…
موضوع وحدت امت اسلامی و تقریب مذاهب ، از مسائل مهم جهان اسلام به شمار می آید. تاکید قرآن کریم بر ضرورت وحدت مسلمانان با شعار “وَاعتصموا بِحَبل الله جمیعاً ولا تفرّقوا”و”لاَ تَکونُواْ کالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُوا”(به ريسمان الاهى چنگ زنيد و پراكنده نشويد…چون كسانى نباشيد كه پراكنده شدند و اختلاف كردند”٥؛و تاکید پیشوایان دین بر برادری مسلمانان،از اصول بنيادى است. از نظر تاریخی، این امر به خوبی روشن است که پیشرفت مسلمانان در پرتو همدلی و وحدت آنها و عقب ماندگی و شکست آنان در عرصه های گوناگونی سیاسی، علمی ، اجتماعی، اقتصادی ،نتیجه اختلافات و پراکندگی میان ایشان بوده است.اكنون با تشدید اقدامات دشمنان جهان اسلام در تفرقه افکنی و تعمیق شکاف میان مسلمانان و در نهایت ضربه زدن به آنها، اتحاد مذاهب و طوائف گوناگون منتسب به اسلام، بیش از گذشته ضرورت خود را نشان می دهد.
از موارد اشتراك همه مذاهب اسلامى، موضوع مهدويت است.همه مسلمين باور دارند در آخرالزمان ،حضرت مهدى كه از نسل پيامبر (ص) است ظهور مى كند و نيز عيسي عليه السلام رجعت نموده و او را يارى مى دهد و توسط او جهان به عدالت و داد مى گرايد چنانكه از ظلم و بيداد پر شده است.اين آرمان واحد، موتور اميد و انتظار و حركت امت اسلامى است كه آينده پژوهان به عنوان اصل قطعى در باور همه مذاهب اسلامى تاييد نموده اند.تاكيد بر مهدويت در مجامع اسلامى بخصوص در جوامع غربى از طريق سمينارها و مجالس و فعاليت هاى رسانه اى بايد گسترش يابد تا انرژى لازم در عروق مسلمين براى تلاش بيشتر پمپاژ گردد و آمادگى براى يارى عدالت گستر جهان فراگير شود و جوامع مسيحى نيز كه در انتظار بازگشت مسيح هستند با ما همراه و همدل براى آن بازگشت دعا كنند.اين است معناى وحدت و اتحاد امّت، كه پيوند بيشتر با امام مهربانى است كه “جامع الكلمة على التقوى”٦ نام گرفته است يعنى جمع كننده أمّت بر محور تقوى…
————–
١.انفال/٤٦. ٢.منافقون/٨. ٣.نهج البلاغه،خطبه١١٩. ٤.همان،خطبه٣٥. ٥. آل عمران١٠٣-١٠٥. ٦.دعاى ندبه.